سیدمهدی عصمت ساعتلو - کارشناس ارشد مهندسی عمران آب، شرکت آب و فاضلاب روستایی آذربایجان غربی،
بهروز شقاقی - کارشناس ارشد عمران خاک وپی، شرکت سهامی آب منطقهای آذربایجان غربی، نما

استفاده از متدولوژی مهندسی ارزش SAVE در ابتداییترین مرحلهی طراحی (امکانسنجی) تا مراحل اجرایی سد قیقاج و حصول نتایج در خور توجه، نشان از قابلیت /توانایی بالقوه و ارزش زای مهندسی ارزش دارد. طرح ارزش سد قیقاج، جدای از منافع مستقیم مالی که در پی داشت، با صرفه جویی در زمان اجراء همراه بود که این امر در راستای تأمین منافع ملّی (رفع محدودیتهای ناشی از قانون بینالمللی عدم برداشت حقابه از رودخانه های مرزی) و رسیدن به توسعهی پایدار اقتصادی است. از نتایج مهم تئوریک و کاربردی این تحقیق که به صورت مطالعه ی موردی سد قیقاج حاصل شده است، میتوان به موارد زیر اشاره کرد، - حل مشکل برداشت حقابهی ایران از رودخانهی مرزی ارس، با انتخاب و احداث بدنهی سد به صورت قرارگیری در خارج از بستر اصلی رودخانه.- معرفی روش جدید طراحی / مدیریتی، تحت عنوان طراحی نرم (رویکرد قابل بازگشت از طرح اولیه) در پروژهها که به تغییر نوع سیستم بدنه از حالت همگن و انتخاب و اجرای آن به صورت زونبندی شده که با استفاده ی بهینه ی منابع قرضه ی موجود در محل ساختگاه سد همراه بود، منجر شد. - صرفه جویی مستقیم مالی به مقدار2709336000 ریال در عملیات خاکبرداری دیوار آببند بتن پلاستیکی. - استفاده ی بهینه از ماشین آلات موجود در کارگاه، با بکارگیری بیل بازوبلند به جای گرب در حفاری محل دیواره ی آببند بتن پلاستیکی. - طرح و احداث سازهی رسوبگیر شیبلو، که جدای از منافع مستقیم مالی، به عدم توقف روند آبگیری از ایستگاه پمپاژ شیبلو در زمانهای پیک نیاز آبی منجر شد و تدقیق برنامه ی زمانبندی و اجراء و عدم هرگونه عقبماندگی در پیشرفت فیزیکی پروژه ی احداث سد قیقاج. با نگاهی بر نتایج ارائه شدهی فوق به روشنی مشهود است که افزایش ارزش، بواسطه ی بهبود در تعریف کارکردهای اجزاء مورد نظر، از خصوصیات بارز مهندسی ارزش میباشد که این امر میتواند به عنوان وجه تمایز این متدولوژی با سایر روشهای بهینه سازی قلمداد شود.

مهندسی ارزش، مدیریت، بهینه سازی ابعاد، سدهای خارج از بستر، سد قیقاج، کارکرد