محمد قهرمان زاده - دانشیارگروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
قادر دشتی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
زهرا رسولی بیرامی - دانشجوی دکتری گروه اقتصادکشاورزی دانشگاه تبریز

هدف از این پژوهش، بررسی تلاطم قیمتها و نیز ارتباطات قیمتی بین سطوح عمودی بازار دام و طیور کشور، با بهره گیری از مدلهای چندمتغیره ی تلاطم شامل مدلهای همبستگی شرطی ثابت (CCC) و پویا DCC) و (VCC میباشد. بدین منظور از سریهای زمانی قیمت ماهانه ی دان مرغ، مرغ زنده، گوشت مرغ، علوفه، گوسفند زنده، گوساله ی زنده، گوشت گوسفند و گوشت گوساله در طی دوره زمانی 1376-92 استفاده شده است. برآورد مدلهای همبستگی شرطی نشان داد که ثابت بودن همبستگیهای شرطی در طول زمان فرض بسیار محدود کنندهای برای متغیرهای تحت بررسی میباشد. به استثنای رابطه ی قیمتی بین مرغ زنده ی در محل مرغداری و گوشت مرغ آماده ی پخت که همبستگیهای قیمتی آن در طول زمان ثابت است در دیگر موارد همبستگی های شرطی پویای برآورد شده تفاوت فاحشی با همبستگیهای شرطی ثابت دارد، به طوری که همبستگی های شرطی پویا نوسانهای شدیدی را در همهی موارد تجربه کرده است. نتایج به دست آمده مبین این است که در بازار دام و طیور کشور اطلاعات قیمتی بیشتر از سمت سطح نهاده ها به سمت دو سطح دیگر یعنی خرده فروشی و تولیدکننده جریان مییابد که بایستی در سیاست گذاریهای مربوط به این بخش به طور کامل مدنظر قرار گیرد. در سطوح عمودی هر سه بازار گوشت مرغ، گوشت گوسفند و گوشت گوساله، همبستگی بین سطوح خرده فروشی- تولیدکننده بازارها بزرگتر از همبستگی بین سطوح خردهفروشی- نهاده و تولیدکننده- نهاده میباشد که مبین قویتر بودن ارتباط بازارها بین این دو سطح است. نتایج مدلهای تلاطم برآورد شده بیانگر این است که تکانه ها و اخبار جدید نسبت به تلاطمهای پیشین حادث شده، تاثیر قویتری بر تلاطم قیمت جاری بازار دام و طیور کشور دارند و این مسیله لزوم مدیریت اخبار را نشان میدهد.

تلاطم قیمت، سطوح عمودی بازار، جریان اطلاعات قیمتی، همبستگی شرطی، دام و طیور