سیدابوالقاسم مرتضوی - استادیارگروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا علی پور - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
امین ارجمندی - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

رشد و توسعه جامعه ها اگرچه پیشرفتهای شگرفی را در عرصه های مختلف به همراه داشته است، اما رسیدن انسان به این دستاوردها به بهای شکستن پلهای پشت سرش تمام شد و جهان را به یکباره با رشد فزاینده تخریب محیط زیست روبه رو ساخت. بررسی گزارشهای مراجع معتبر ملی و بین المللی نشان میدهد که در طول دوره های زمانی مختلف، شاخصهای رشد و توسعه در ایران روند صعودی داشته است. با این وجود، بهرغم رشد و توسعه اقتصادی در دوره ها و زمانهای مختلف، آمارهای موجود حکایت از بروز و ظهور تخریبهای فزاینده زیست محیطی در ایران دارد. در این بررسی با برآورد تابع انتشار کربن دی اکسید در بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات برای دوره زمانی 1367-1391 و با تاکید بر تمایزهای بین بخشی به تحلیل و ارزیابی فرایند توسعه زیست محیطی در ایران در قالب آزمون فرضیه زیستمحیطی کوزنتس پرداخته شد . به این منظور، در این بررسی از رویکرد میانگین گروهی تلفیقی پانل دیتا (PMG) استفاده شد. نتایج نشان داد که در بلندمدت فرضیه زیست محیطی کوزنتس در ایران برقرار است. با این وجود، نتایج این بررسی نشان داد که در کوتاه مدت تفاوتهای ساختاری در ماهیت بخشهای اقتصادی به عنوان یک عامل اثرگذار در فرایند توسعه زیست محیطی ایران به شمار می آید. در پایان، با توجه به وجود تمایزهای بین بخشی در اقتصاد کشور، توصیه های سیاستی متناسب با ویژگیهای مربوط به هر بخش بررسی و پیشنهاد شد.

توسعه زیست محیطی، تمایزهای بین بخشی، منحنی کوزنتس، میانگین گروهی تلفیقی، ایران