مرضیه منافی ملایوسفی - دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز
باب اله حیاتی - عضوهییت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
اسماعیل پیش بهار - عضوهییت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
جواد نعمتیان - عضو هییت علمی گروه مهندسی صنایع دانشگاه تبریز

به کارگیری بیرویه نهاده های تولید به منظور افزایش عملکرد طی ده ههای اخیر و در نتیجه تخریب محیطزیست، اهمیت توجه به پایداری کشاورزی و استمرار تولید همراه با حفظ منابع طبیعی را دو چندان کرده است. در این راستا این پژوهش نیز به تحلیل و تبیین عاملهای اصلی پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی با استفاده از تحلیل عاملی میپردازد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز بررسی با مراجعه به مراجع گوناگونی مانند سازمان جهاد کشاورزی، سازمان آب منطقهای استان آذربایجان شرقی و سالنامه های آماری استان و شهرستانها گردآوری شد. نتایج بررسی نشان داد که پنج عامل بقای اجتماعی، حمایتهای زیربنایی، بقای اقتصادی، بقای زیستمحیطی و عملیات کشاورزی پایدار محور که از 16 شاخص تشکیل شدهاند، بیش از 70 درصد واریانس عاملهای پایداری کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی را تبیین میکنند. با توجه به نتایج پیشنهاد میشود با اتخاذ سیاستهایی برای بهبود کیفیت زندگی در مناطق روستایی و نیز افزایش امکانات و خدمات روستا مانند امکانات بهداشتی و آموزشی در جهت بقای اجتماعی پایداری عمل شود. همچنین توصیه میشود خدمات زیربنایی مانند صنایع تبدیلی کشاورزی، تعاونیهای کشاورزی و امکانات مکانیزاسیون در مناطق روستایی گسترش یابد، زیرا این عاملها میتواند نقش مهمی در کاهش هزینه های تولید و واسطهگری و افزایش ارزش افزوده بخش کشاورزی ایفا کند.

استان آذربایجان شرقی، تحلیل عاملی، عاملهای پایداری، کشاورزی و منابع طبیعی