حسین فلاح زاده - استاد گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی ، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد
سیدسعید مظلومی محمودآباد - استاد مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد
ویدا پهلوانی - دانشجوی کارشناسی ارشد آمار زیستی ، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد
مرتضی محمدزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد آمار زیستی ، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد

مقدمه: رفتار های تغذیه ای نقش مهمی در پیشگیری ابتلا به دیابت دارند . این مقاله با نگاهی تخصصی بهساختار داده های رتبه ای در مبحث روایی سازه، به معرفی روش بیزی در بررسی روایی سازه های موازنهتصمیم گیری و خودکارآمدی مدل فرانظریه ای جهت بهبود رفتارهای تغذیه ای افراد پیش دیابتی می پردازد.روش بررسی:این تحقیق یک کارآزمایی تجربی با گروه شاهد است و جامعه پژوهش شامل 220 نفر از افرادپیش دیابتی که در طرح غربالگری شهر یزدشناسایی شده و بالای 30 سال داشته، قند خون آنان بین 125-100 و حداقل پنج کلاس سواد داشتند می باشد.از نرم افزار 3.2.3 OpenBugs جهت برازش مدل تحلیل عاملی بیزی ترتیبی برای سنجش روایی سازه های خودکارآمدی و موازنه تصمیم گیری مدل فرانظریه ای پروچسکا استفاده گردید.یافته ها:تمامی بارهای عاملی سازه های مذکور در سطح معناداری 0/05 معنادار شدند،که این امر روایی سازه ها را تایید می کند. ضریب همبستگی بین سازه های من افع و موانع درک شده معنادر نشد (0/007، 0/763-) بهعلاوه مدل آماری جهت تحلیل عاملی با داده های رتبه ای ساخته شدکه نسبت شانس و احتمالات حاشیه ای رابرای پاسخ به هر گزینه از سوالات مربوط به سازه های ذکر شده برآورد می کند.نتیجه گیری: روش بیزی با بهره گیری از اطلاعات پیشین مانند: متاآنالیزهاو سایر منابع، نسبت به مطالعاتانجام شده که از تحلیل عاملی استاندارد و یا سایر روش های تحلیل عاملی داده های رتبه ای استفاده کرده اندحتی با حجم نمونه کمتر، دقت مناسب (از نظرخطای براورد) را دارا می باشد .بنابراین نتایج را می توان درتحقیقات بعدی مورد استفاده قرار داد.

تحلیل عاملی بیزی ترتیبی، مدل فرانظریه ای، خود کارآ مدی، موازنه تصمیم گیری، دیابت