مسعود سخایی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه مازندران
سیدحسن گلمائی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه مازندران
میرخالق ضیاء تباراحمدی - استاد گروه مهندسی آب دانشگاه مازندران
یونس دقیق - استادیار مرکز تحقیقات آب و آبخیزداری وزارت کشاورزی

یکی از راهکارهای عملی برای کاهش ریسک ساخت سد خاکی و بطور کلی سازه روی بسترهای خاکی ضعیف، فرایند ساخت مرحله ای (Stage Construction) می باشد. ساخت مرحله ای این امکان را فراهم می نماید که بااستفاده از فواصل زمانی بین مراحل ساخت به تحکیم بستر سد و در نتیجه افزایش توان باربری و ضریب اطمینان پایداری بالاتری دست یافت. از سویی استفاده از الیاف های مصنوعی در نقش مسلح کننده های خاک می تواند به عنوان یک عامل مضاعف، ضریب اطمینان پایداری را تا جائی افزایش دهد که بتوان با اطمینان کافی و بدون نیاز به عملیات خاکی اضافی با استفاده از مصالح موجود به ساخت سد پرداخت. در این مجموعه ابتدا به بررسی فرایند ساخت مرحله ای و تاثیر آن بر نشست پی، رونداستهلاک فشار منفذی و تغییرات تنش و کرنش با زمان پرداخته شده و سپس تاثیر استفاده از لایه های ژئو گرید به عنوان عوامل مسلح کننده خاکریز بدنه و پی سد، به روش المان های محدود با استفاده از نرم افزار PLAXIS ارزیابی گردیده است. نتایج آنالیزها حاکی از موثر بودن روش ساخت مرحله ای سازه خاکی بر روی بسترهای سست می باشد. همچنین استفاده از ژئوگریدها در مسلح سازی خاکریز بدنه و پی سد منجر به افزایش ضریب اطمینان پایداری شیب بدنه سد خاکی در مراحل انتهای ساخت و نشت پایدار، افزایش تاب مقاومت سازه خاکی در برابر شتاب ثقل های افقی و نیز کاهش جزئی در میزان نشست قائم در پی می گردد.

ژئوگرید، بسترضعیف، ساخت مرحله ای ،ضریب اطمینان پایداری، نرم افزار PLAXIS