مهدی حمزه نژاد - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
مهسا رادمهر - کارشناس ارشد مهندسی معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

طراحی معماری الگوگرا گرایشی با تاکید بر شناخت، تداوم و الهام از الگوها در ساختارهای نوین، جایگاه بالایی داشته ومعماران برجست های همچون اردلان، امانت و سیحون تجربیاتی در آن دارند. این معماری با تاکید بر الگوهای معماریمی کوشد لایه های کالبدی و معنایی را در معماری جدید تداوم بخشد. شناخت این رویکرد از ابعاد گوناگون ضرورتتحقیق حاضر است؛ شناختی باتوجه به صحت و اصالت مضامین و تجلی آن در کالبد. نگارندگان این تحقیق در صددندبا روش تحقیق تفسیری تاریخی، به شناخت پیوند معماری الگوگرا و معماری ایرانی نایل آیند و زمینه طراحی این گونهمعماری و نقد نظری آن را فراهم آورند. بدین منظور، موجودیت فضایی معماری ایران و اهم اصول آن در حوزه فضاییبا مراجعه به آرای صاحب نظران، مطالعه شده است. با بررسی معماری معاصر ایران، جریان های هویت گرایی در معماریمعاصر شناخته شده است. سپس تعدادی از آثار الگوگرا با هدف شناخت پیوند الگو، منتخب و عملکرد کنونی موردتحلیلقرار گرفته و چگونگی تجلی شاخص ها در الگوهای منتخب بررسی شده است. به منظور دقت در پژوهش، بنای سازمانمیراث فرهنگی کشور از این منظر موردارزیابی قرار گرفته است. نتایج مقاله نشان می دهد اول، دو گونه معماری با هویتشکلی و الگویی در معماری معاصر ایران در جریان است؛ دوم، طراح بنای میراث فرهنگی کشور، با نگاهی دوگانه درفرایند طراحی شکلی و الگویی، دو نظام فضایی (شهری و تک بنا) را با معماری نوگرا تلفیق کرده است. در کنار ظواهرقوی سنتی بنا، ارز ش های اصیل معماری ایرانی در تلفیقی با معماری نوگرا قرار گرفته و گسستهایی در روابط فضاییآن مشهود است. گسس تهایی درنتیجه تلاش در ادغام درون و بیرون و ترکیب دو نظام فضایی مختلف که یکی ابهامو پویایی و دیگری وضوح و تمرکز را القا می کند.

الگو، معماری الگوگرا، هویت گرایی، معماری پهلوی، سازمان میراث فرهنگی