مرتضی میری - دانشجوی دکتری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
قاسم عزیزی - دانشیار، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسین محمدی - استاد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهدی پورهاشمی - دانشیار پژوهش بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران

پژوهش پیش رو با هدف معرفی مدل همسان سازی داده های زمینی و ارزیابی دقت داده های این مدل در مقابل داده های اندازه گیری شده ایستگاه های همدیدی سطح کشور به انجام رسیده است. مدل همسان سازی داده های زمینی بطور مشترک توسط مراکز ناسا و نوآ با هدف شبیه سازی دقیق متغیر های جریان و شرایط چرخه آب و انرژی توسعه داده شد. پوشش جهانی، قدرت تفکیک مکانی و زمانی بالا به همراه سیستم مدلسازی ترکیبی داده های سنجش از دوری و مشاهدات زمین از ویژگی های منحصر به فرد این مدل است. این مدل متغیرهای سیستم جو- زمین را در مقیاس های زمانی ماهانه و 3 ساعته با قدرت تفکیک مکانی 1 و 0/25 درجه جغرافیای برآورد می کند، که خروجی آن نتیجه شبیه سازی چهار مدل سطحی CLM, Mosaic, Noah و VIC می باشد. برای ارزیابی مدل GLDAS داده های متوسط دمای ماهانه 66 ایستگاه همدیدی با پراکنش مناسب در سطح ایران و نیز داده های مدل GLDAS با دقت مکانی 0/25×0/25 درجه جغرافیایی از سایت های مربوطه دریافت و پردازش شد. برای ارزیابی آماری داده های نام برده از آماره های ضریب تعیین. (r(2, مجذور میانگین مربع خطا (Rmse)، شیب خط (Slope), اریب ( Bias), و ضریب کارایی مدل (EF), استفاده شد. مقایسه های آماری انجام شده نشان داد که داده های این مدل در سطح ایران از دقت بسیار مناسبی برخوردار می باشد و میزان خطای این مدل در برآورد متوسط دمای ایستگاه های مورد بررسی بسیار اندک و قابل چشم پوشی است. با وجود این در برخی مناطق بویژه در ایستگاه های شمالی کشور مقدار برآورد مدل بیشتر از مقدار مشاهده ا ی و در تعداد محدودی از ایستگاه ها مانند کاشان و سنندج کمتر از مقدار مشاهده ا ی برآورد شده است. با توجه به پوشش جهانی، متغیرهای زیاد اقلیم- هیدرولوژی و نتایج این تحقیق که بیانگر دقت مناسب برآوردهای مدل جهانی همسان سازی داده های سطح زمین در پهنه ایران است، پیشنهاد می شود دقت متغیرهای دیگر این مدل نیز برای مناطق مختلف ایران مورد ارزیابی و واسنجی قرار گیرد.

آزمون آماری، شاخص، کارایی، متوسط دما، GLDAS، ایران