حسن مجیدی - استادیار علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری جمهوری اسلامی به مثابه نخستین دولت شیعی در عصر حاضر و متعاقب آن تشکیل دولتی با اکثریت شیعی در و احیای جنبشهای شیعی در برخی کشورهای خاورمیانه مانند بحرین حاکی از ظهور پدیده تازه ای در ژئوپلتیک خاورمیانه است که گاه در نگرش منفی با تعبیر هلال شیعی از آن یاد شده و گاه حرکتی مبتنی بر حقوق بشر و حق تعیین سرنوشت و گویای سرنوشت محتوم و تلاش برای احیای حقوق نادیده گرفته شده شیعیان در پهنه خاورمیاانه تلقی شده است به نظر می رسد با همگرایی شیعیان ایران و عراق به مثابه دومحور شیعیان عرب و فارس در پیوند با ساختارهای نهادین درمجموع بتوان حیات تازه سیاسی شیعیان در خاورمیانه را توصیف نماید. واقعیتی که طیفی از جنبشهای اجتماعی و سیاسی تا نهاد و دولت سازی را در بر می گیرد. بررسی ظرفیت ها و قابلیتهای آن و نیز مولفه های تاثیرگذار برژئوپلتیک شیعیان و نیز فهم چگونگی تاثیرگذاری این متغیر نوظهور درمعادلات خاورمیانه در درک تحولات آتی این منطقه از جهان اهمیت زایدالوصفی دارد این مقاله درصدد است با بازنمایی وضعیت فعلی بازخیزی شیعیان خاورمیانه به تشریح و بسط ظرفیتها و قابلیتهای تاثیرگذاری این مولفه مهم در آینده و به بررسی تنوع آثار و نتایج حاصل از این بازخیزی در صحنه خاورمیانه بپردازد.

شیعیان، خاورمیانه، هلال شیعی، بازخیزی، جنبش