محمد کشتی دار - دانشیار دانشگاه بیرجند
بهزاد بهزادنیا - کارشناس ارشد تربیت بدنی
فهیمه ایمانپور - کارشناس ارشد تربیت بدنی

پژوهش حاضر با هدف روشن ساختن نقش میانجیگر فوق برنامه ورزشی در بررسی مقایسه استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی انجام شده است. پژوهش از نوع علی - مقایسه ای است و جامعه آماری آن را دانش آموزان دختر 15 -12 ساله مقطع راهنمایی بیرجند تشکیل میدادند. 120 دانش آموز بهصورت تصادفی به عنوان گروه نمونه انتخاب و در دو گروه 60 نفری تقسیم شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های استرس تحصیلی (دو بخش عوامل استرسزا و واکنش به این عوامل) گادزلا (1998) و شادکامی آکسفورد (آرگیل، (2001 (هیجان مثبت، نبود هیجان منفی و رضایت از زندگی) را تکمیل کردند. برای بررسی فرضیه ها از آزمون آنوا و رگرسیون چند متغیری و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد بین استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی دانش آموزان شرکت کننده در فوق برنامه ورزشی، در مقایسه با دانش آموزانی که در فوق برنامه ورزشی شرکت نکرده اند، تفاوت معنی داری وجود دار .(p =0/001) همچنین، نتایج نشان داد استرس تحصیلی با میزان مشارکت دانش آموزان در فوق برنامه ورزشی رابطه منفی دارد (r= -.167)، از سوی دیگر، بهزیستی ذهنی با میزان مشارکت دانش آموزان در فوق برنامه رابطه مثبت دارد p =0/012) و .(r=.211 نتایج آزمون رگرسیون گام به گام همچنین نشان داد بین خرده مقیاس های استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی رابطه وجود دارد که این رابطه برای سه خرده مقیاس رفتاری، شناختی و ناکامی معنی دار است و برای خرده مقیاس های دیگر معنی دار نیست. با توجه به نتایج پژوهش حاضر میتوان گفت فعالیتهای فوق برنامه ورزشی تاثیر مثبتی در بهزیستی ذهنی و استرس تحصیلی دانشآموزان مقطع راهنمایی دارد.

بهزیستی ذهنی، استرس تحصیلی، فوق برنامه ورزشی، دانش آموزان