جهانگیر سلیمانی دامنه - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
مهرزاد حمیدی - دانشیار دانشگاه تهران
سیدنصرالله سجادی - دانشیار دانشگاه تهران

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد تیمهای لیگ برتر فوتبال ایران است. برای این ارزیابی از مدل DEA و AHP استفاده شد. با مراجعه به پیشینه پژوهش و همچنین با در نظر گرفتن دسترسی به داده ها، دستمزد پرداختی به مربیان، بازیکنان و کارکنان و سرمایه های ثابت هر باشگاه به عنوان ورودی و میزان درآمد، امتیازات کسبشده و تعداد تماشاگر به عنوان خروجی در نظر گرفته شد. با استفاده از مدل AHP، وزن هر یک از این شاخصها با نظرسنجی از 30 متخصص ورزشی تعیین شد و پس از به دست آوردن اطلاعات باشگاه ها در هر شاخص، با استفاده از مدل DEA-CCR عملکرد باشگاه ارزیابی شد و تیمها بر مبنای نمرات کارآیی رده بندی شدند. نتایج نشان میدهد در فصل 1388-1389 میانگین نمرات کارآیی در لیگ برتر فوتبال ایران 0/704 است. بیشترین نمره کارآیی مربوط به تیمهای شاهین، ابومسلم و استیل آذین است و تیم استقلال اهواز با نمره کارآیی 0/313 کمترین نمره کارآیی را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج نشان میدهد بین رتبه کارآیی تیمها با رتبه آنها در جدول مسابقات همخوانی وجود ندارد. به طور کلی با عطف به نتایج پژوهش، میتوان مهمترین عامل ناکارآمدی در تیمهای لیگ برتر ایران را رقم بزرگ دستمزدها و کسب درآمدهای کم بیان کرد. در این زمینه به مدیران تیمها پیشنهاد میشود با کاهش هزینه ها و افزایش درآمدها در پی کسب نمره کارآیی بیشتری باشند. همچنین خصوصی سازی باشگاه ها بهعنوان راهکاری کلی برای افزایش کارآیی در لیگ برتر فوتبال ایران پیشنهاد میشود.

عملکرد، کارآیی، لیگ برتر فوتبال، باشگاه، DEA