محمد مهرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لارستان
علی بامداد - دکتری مرمت و احیاء ابنیه تاریخی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان

آنچه تاکنون پیرامون مباحث معماری مطرح گردیده است بیشتر به جنبهی کالبدی آن اشاره داشته است و کمتر به خصوصیاتتاثیرگذار بر روح انسان از بعد صوت در مساجد بهعنوان اصلیترین رکن شهرهای اسلامی پرداخته شده است. بررسی و تحلیلشیوه های بهره گیری از صوت در مساجد تاریخی ایران و شیوه های مدیریت بر صوت، شیوه های بهره گیری از انواع صوت در نقاطو فضاهای مختلف مساجد، امری است که کمتر بدان پرداخته و تحلیل گشته است. علم صوت بدلیل علمی بین رشته ای بودن،نیازمند بررسی های تحلیلی بوده که در مقاله ی پیش رو سعی گ شته تا با ابعاد مختلف استفاده از صوت و انواع آن در فضایمسجد آشنا گشته و تاملی در ابعاد و روشهای استفاده از آن صورت پذیرد تا با استفاده از شیوه ها و ابزارهای معماران گذشتهبتوان شناختی نسبت به آفرینش فضای روح بخش مساجد حاصل گردد. مباحث مرتبط با صوت از آن نظر در مساجد مهم جلوهمی نماید که یکی از ابزارهای مهم ادراک انسان قوه ی سامعه (شنوایی) بوده و بهره گیری صحیح از آن میتواند انسان را در ادراکفضای عرفانی مسجد یاری نماید و انسان را در بهره گیری از تمام قابلیت های خویش جهت ارتباط با عالم دیگر یاری رساند.

ادراک، مسجد، فضا، حس مکان، حواس انسان