مهدی ستوده - گروه مهندسی مواد، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران
رضا درخشنده حقیقی - گروه مهندسی مواد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

در این تحقیق تاثیر بکارگیری فرایندهای نرماله سازی و تمپرینگ در بهبود خواص اتصال فولاد زنگ-نزن 316 به فولاد تمپر شده A106 تحت بررسی قرار گرفتهاست. نتایج بررسیهای میکروسکوپی نشان میدهد، با بکارگیری عملیات نرماله سازی، غلظت فریت دلتای انجماد یافته در ناحیه فلزجوش کاسته، و سختی افزایش مییابد. با اعمال فرایند تمپرینگ و افزایش دمای این فرایند، به مرور فلزجوش تحت فرایند حساس سازی قرار گرفت. این رویه دوباره منجر به افزایش غلظت فاز فریت دلتا و کاهش سختی این ناحیه گردید. نتایج آزمونها ثابت کرد، در صورت عدم استفاده از فرایندهای نرماله سازی و تمپرینگ، ریزساختار در ناحیه HAZ آلیاژ A106 مملو از فاز ترد بینیت خواهد شد. حضور این فاز در ناحیه مذکور منجر به افزایش چشمگیر سختی نسبت به فلزپایه، و شکست زودرس در حین آزمون کشش گردید. با اعمال فرایند نرماله سازی، فاز بینیت از ناحیه HAZ حذف گردید و ریزساختار شامل فریت آلفا، پرلیت و آستنیت باقیمانده شد. در این مرحله سختی نمونه کاهش یافت. خواص کششی نمونه نرمالهسازی شده نیز حاکی از کاهش استحکام و افزایش داکتیلیته این نمونه داشت. نتایج بررسی بهکمک میکروسکوپ الکترونی ثابت کرد، با افزایش دمای تمپرینگ به 340°C ریزساختار پرلیت در ناحیه HAZ آلیاژ A106 به صورت تمپرشده در خواهد آمد. روند مذکور منجر به کاهش سختی در کلیه نواحی نمونه شد. نتایج آزمون کشش نیز نشان داد، در نتیجه ی کاهش سختی، استحکام نمونه تا اندازهای کاهش مییابد؛ لیکن داکتیلیته به شکل چشمگیری افزایش خواهد یافت؛ بطوریکه استحکام تسلیم، نهایی و داکتیلیته نمونه به مقدار استاندارد خواهد رسید.

فولاد تمپر شده A106، -2 جوشکاری غیرمشابه -3 فولاد زنگ نزن 316، ریزساختار