محمدتقی رضویان - استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه شهید بهشتی تهران
سجاد محمدزاده - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران

یکی از مسایلی که همواره در برنامه های جمهوری اسلامی که تاکنون به اجرا درآمده، مورد توجه و تاکید بوده است، مسأله مهاجرت های روستایی- شهری، ناپایداری زندگی و فعالیت و به تبع آن تخلیه جمعیتی روستاها و به سخن دیگر، کوشش در جهت تثبیت جمعیت آبادیها بوده است. بدینسان دولت طی دهه های اخیر از طریق برنامه های عمرانی- توسعه ای کوشیده است تا با سرمایه گذاریهای عمرانی و با فراهم سازی خدمات زیر بنایی در زمینه های مختلف رشد و تعالی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور، بویژه زمینه های توسعه و عمران سکونتگاهی روستایی را فراهم آورد. اما استدلال کلی بر آن بوده که میبایست ارائه و تامین خدمات و زیرساخت ها باعث ثبات جمعیتی نقاط روستایی میگشت. یافته های کلی تحقیق نشان می دهد هر چند ارتباط مستقیم و معنی داری بین میزان خدمات رسانی و افزایش و یا ثبات نیروی انسانی در ناحیه مورد مطالعه وجود داشته است، اما روند این تاثیرات در طی دوره ای مختلف رو به ضعف نهاده است. بنابر این به نظر می رسد نگاه تک بعدی در این زمینه و در نظر نگرفتن عواملی چون تمرکز امکانات، نابرابریهای شهری و روستایی و رفتارهای فرهنگی- اجتماعی و ارکان و پایه های لرزان اقتصادی در سطح سکونتگاههای روستایی و نیز شرایط شکننده اکولوژیکی و محیطی در منطقه مورد مطالعه ، نمیتواند نقش بسیار موثری در ثبات و پایدار نیروی انسانی در سطح این سکونتگاهها داشته باشد.

سکونتگاههای روستایی، خدمات روستایی، ثبات جمعیتی، سیستان