بابک شیخ بیکلو اسلام - دانشجوی دکترای باستان شناسی پیش از تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران
رضا ریاحیان - دانشجوی دکترای باستان شناسی پیش از تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران

در هزاره سوم ق.م، منطقه جنوب شرقی ایران، کرمان، شاهد شکوفایی فرهنگ هایی بود که مصنوعات هنری، آیینی و کاربردی خود را با کیفیتی استادانه تولید کرده و به مناطق همجوار و دوردست صادر می کردند. ظروف و پیکره های ساخته شده از سنگ نرم (کلوریتی | استیتایتی) از برجسته ترین و با اهمیت ترین مجموعه دست ساخته های شهرهای بزرگ (جیرفت، یحیی و شهداد) این منطقه در عصر مفرغ به شمار می روند که به عنوان اشیای مجلل و شان زا دارای ماهیتی آیینی و اشرافی بودند و بیشتر در معابد میان رودان و قبور جنوب شرقی ایران و کشورهای عربی حواشی خلیج پارس، متعلق به عصر مزبور یافت شده اند. پیکره ها و نقش مایه های به کار رفته بر روی این مواد فرهنگی، هم به صورت طبیعت گرایانه و واقعی و هم به صورت نمادین و اسطورهای دیده می شوند. نقش مایه های جانوری عمدتا شامل عقاب، عقرب، گاو، پلنگ، بز و مار هستند. با مطالعه و بررسی وضعیت زیست بوم شناختی جنوب شرقی ایران، می توان اذعان داشت که جانوران نامبرده، همگی بومی این منطقه بوده اند و بنابراین، تاثیرات مستقیم زیست بوم بر خلاقیت هنری صنعت کاران و هنرمندان عصر مفرغ کرمان، در تولیدات سنگ نرم این منطقه به خوبی مشهود است و احتمال می رود حتی خاستگاه برخی از نقوش داستانی حکاکی شده بر مواد فرهنگی مزبور به تاثیر از اسطوره ها و افسانه های قدیمی مردمان همین منطقه بوده باشد.

جنوب شرقی ایران، سنگ نرم، عصر مفرغ، نقش مایه جانوری، زیست بوم