طاها منصوری - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه بیرجند،
حسین کوهستانی - استادیار دوره تاریخی، عضو هییت علمی دانشگاه بیرجند
علی زارعی - استادیار دوره اسلامی، عضو هییت علمی دانشگاه بیرجند،

همراه با گسترش و بسط سرزمینی اعراب مسلمان در نواحی مختلف ایران تا مدتها معماری این سرزمین بر عناصر گذشته خود، بخصوص هنر معماری ساسانی متکی بوده است. هنر ساسانی که از ایدهه ای هنری کهن در قالب ذوق و سلیقهی آن عصر به وجود آمده بود تا اندازه ی زیادی دنباله رو سنت های فرهنگی - هنری هخامنشیان و اشکانیان بوده است؛ و هم زمان با فتح ایران به دست اعراب مسلمان هنر اسلامی از آن تاثیر پذیرفت. در اوایل قرون نخستین اسلامی به ویژه قرن سوم تا پنجم دق حکومت های سامانیان و آل بویه استقلال سیاسی و فرهنگی خود را به دست آوردند و در این زمان جنبه هایی از تمدن ایرانی توسط هنرمندان مسلمان دوباره احیاء شد، هرچند هنر در این زمان تا حدودی متاثر از اسلام قرار گرفت. بنابراین در پژوهش حاضر سعی شده است تا تاثیرات هنر معماری ساسانیان بر هنر معماری صدر اسلام را در دوره های حکومتی سامانیان و آل بویه را تبیین نماییم. بر همین اساس نگارندگان بر این فرض هستند که هنر معماری دورهی ساسانیان بر هنر معماری اسلامی در دورهای سامانیان و آل بویه تاثیرات مثبتی داشته است، به گونه ای که باعث رشد و شکوفایی هنر معماری ایرانی- اسلامی در دوره های موردنظر شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است با رویکرد تاریخی و روش توصیفی و تحلیلی با استفاده از کتب و اسناد موجود در کتابخانه ها به بررسی و تحلیل سوال موردنظر بپردازیم و به آن پاسخ دهیم

معماری، ساسانیان، بناهای تاریخی، هنر اسلامی، سامانیان، آل بویه