محمد اسلم حسین بر - استادیار دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
مازیار شنبدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

تجارت جهانی و به دنبال آن حمل و نقل دریایی موجب پیشرفت و توسعه بنادر می گردند. شرکتهای کشتیرانی اغلب با مشکل انتخاب بندر مناسب برای کالاهای مورد نظر خود مواجه می باشند. در همین راستا خطوط کشتیرانی بزرگ دنیا به دنبال بنادری با تجهیزات مناسب، کمترین هزینه و با مطلوب ترین خدمات پشتیبانی برای ارایه خدمات حمل و نقل دریایی می باشند. بندر هاب، بندری است که به عنوان مرکز یک شبکه حمل و نقل عمل میکند. با توجه به مزایای جغرافیایی کشور ایران و بنادر جنوبی، هاب شدن بنادر جنوبی می تواند در شرایط کنونی کشور، کمک شایانی برای خروج از بحران های مالی و سیاسی و اقتصادی کشور بکنند. بدین منظور در این تحقیق با بررسی پیشینه و مصاحبه با متخصصین بندری، 14 عامل اصلی و 37 زیرمعیار با استفاده از روش تحلیل شبکه فازی وزن دهی شده اند. در ادامه، با استفاده از اوزان نهایی بدست آمده زیرمعیارها به مکانیابی هاب و رتبه بندی 5 بندر چابهار، بندرعباس، بندر بوشهر، بندر امام و بندر خرمشهر با استفاده از روش تاپسیس فازی پرداخته شده است. نتیجه این بود که بندرعباس، بندر امام، بندر چابهار، بندر بوشهر و بندر خرمشهر بترتیب بیشترین امتیاز را کسب نمودند. در این راستا پیشنهاداتی به مدیران و سیاست گذاران سازمان بنادر با توجه به نتایج حاصله از این تحقیق، ارایه گردید.

مکانیابی، بندر هاب، تجارت دریایی، بنادر جنوبی ایران، تحلیل شبکه فازی، تاپسیس فازی