الهام هاشمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میانه، گروه کشاورزی، میانه، ایران
علی رسولی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میانه، گروه کشاورزی، میانه، ایران
جلیل اجلی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میانه، گروه کشاورزی، میانه، ایران

هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت آب مجازی استان آذربایجان شرقی در دو بخش زراعی و باغی می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که کل واردات و صادرات آب مجازی استان آذربایجان شرقی به ترتیب 420/53 و 1831/281 میلیون متر مکعب در سال می باشد . سهم بخش زراعی و باغی به ترتیب 74/95% و 25/05% و هم چنین از صادرات آب مجازی به ترتیب 57/12% و 42/88% به دست آمد. تراز تجارت آب مجازی این استان برابر 1410/751 میلیون متر مکعب است. همچنین شاخص کم آبی، شاخص شدت مصرف آب، شاخص وابستگی آب به واردات آب مجازی و شاخص خودکفایی آب به واردات آب مجازی استان آذربایجان شرقی به ترتیب برابر 0/48%، 55%، 10/65% و 89/35% حاصل شد. یکی از مهمترین دلایل صادرات آب مجازی استان آذربایجان شرقی تولید محصولات آب بر مانند یونجه و انگور می باشد. هم چنین نتایج این تحقیق نشان داد که استان آذربایجان شرقی دارای پتانسیل نسبتا کمی در استفاده از آب سبز بوده به طوریکه برای تولید محصولات کشاورزی حدود 2/58 درصد مربوط به مصرف آب سبز می باشد. بنابراین پیشنهاد گردید الگوی کشت استان به سمت استفاده بیشتر از آب سبز تغییر جهت داده شود پس بدیهی است که هرچه الگوی کشت به سمت محصولاتی مانند گندم، جو و پیش برود استفاده از آب سبز افزایش یافته و به همان اندازه می توان در آب آبی صرفه جویی کرد.

آب مجازی، آب سبز، آب آبی، تراز تجارت