یاسر نارویی خندان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
حمیدرضا جودکی - دکترای برنامه ریزی شهری، استادیار دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر، ایران.
علیرضا عندلیب - دکترای شهرسازی، دانشیار دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

با بررسی اجمالی مناطق مرزی در مقایسه با مناطق مرکزی کشور، می توان به شاخصهای عمده ای از جمله انزوای جغرافیایی مناطق مرزی، دوری از قطب های صنعتی، اقتصادی، قرار گرفتن در حاشیه و همچنین توسعه نیافتگی در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دست یافت، این مناطق به دلیل تماس با محیط متنوع خارجی و داخلی از ویژگی های خاصی برخوردارند، وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و آسیب پذیری ها و تهدیدات مختلف در این مناطق اهمیت ویژه ای را درفرآیند برنامه ریزی توسعه، امنیت و آسایش مناطق مرزی داده است که در صورت نپرداختن به آن به طور جدی و صحیح شاهد چالشهای عمده ای از جمله واگرایی مناطق مرزی از مراکز و تمایل آنها به سمت خارج و عدم ثبات جمعیتی مناطق مرزنشین خواهیم بود. امروه این گونه مسایل در دو سوی مرز باعث شده تا کشورهای همسایه در قالب بازارچه های مشترک مرزی که از شناخته شده ترین روش های توسعه اقتصادی مناطق مرزی به شمار میرود و میتواند تحولی بنیادی در تولید، ایجاد اشتعال، تثبیت، جمعیت مرزنشین و افزایش درآمد و نهایتا رسیدن به یک توسعه پایدار ناحیه ای ایجاد نماید، به سمت همکاری های متقابل منطقه ای هدایت شوند. در این پژوهش به تحلیل اثرات توسعه ای احتمالی ناشی از ایجاد بازارچه ی مرزی در مناطق مرزی منطقه سیستان، استان سیستان و بلوچستان پرداخته می شود و با تحلیل داده ها و اطلاعات با روش توصیفی و تحلیل به شیوه کتابخانه ای و میدانی(تجربی) پرسشنامه و مشاهده- اثرات توسعه ای ایجاد بازارچه در دو مقطع قبل از تاسیس و بعد از آن بر مناطق پیرامونی بازارچه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتابج بدست آمده حاکی از این واقعیت است که بازارچه مرزی خواهد توانست اثرات اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی مثبتی بر روی روستاها و منطقه پیرامون خود برجای گذارد.

مرز، مناطق مرزی، بازارچه های مشترک مرزی، توسعه منطقه ای، منطقه سیستان