سیدابراهیم ساداتی - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی گرایش مدیریت منابع انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، (علوم و تحقیقات تهران)

مدیریت از جمله علومی است که به دلیل ارتباط مستقیم با انسان ها اهمیت ویژه ای دارد. این اهمیت از آنجا ناشی می شود کهانسان ها به عنوان یکی از منابع مورد استفاده در سازمان و به رغم محدودیت دیگر منابع، از نظر کیفی نامحدود هستند.به سخندیگر، در صورت وجود شرایط و محیط مناسب برای بالندگی انسان ها، حدی برای توانایی ها و قابلیتهای آنان نمی توان متصورشد. در اینجاست که مدیریت نه تنها به مثابه یک علم که به عنوان یک هنر، پا به عرصه می گذارد، یعنی هنر بهره برداری و از قوهبه فعل در آوردن توانایی های انسان. بدیهی است که امکان وقوع عکس این جریان نیز وجود دارد. پس آنچه سمت و سوی چنینجریانی را تعیین می کند، نوع مدیریت و نحوه نگرش مدیر است. مدیران نه تنها وظیفه پیوند محیط بیرونی و درونی سازمان را بهعهده دارند، بلکه در درون سازمان نقش یک اسوه را نیز ایفا می کنند و ناگزیر باید به گونه ای رفتار و عمل نمایند که حاصل آن،همگامی با محیط بیرونی، انجام تعهدات درونی، تامین اهداف سازمانی و فردی، نیل به کمال انسانی و ... باشد. آنچه رهبر و مدیر رااز دیگران متمایز می سازد، میزان نفوذ و تاثیرگذاری آنان بر کارکنان به منظور انجام وظایف و دستیابی به اهداف است و یکی ازلوازم نفوذ بر دیگران، همسویی سخن و عمل با یکدیگر است. این مساله آنگاه که بحث ارزش های دینی و فرهنگی مطرح میشود، دقت نظر بیشتری را طلب می کند. چرا که حرمت باورها و ارزش ها، تنها با عمل بدانها حفظ می شود. تفاوت بارز میانمدیریت اسلامی و مدیریت غربی هم، ناشی از حاکمیت ارزشهای دینی بر مدیریت اسلامی است، لذا با توجه به اینکه در اسلام،هدف، تکامل انسانها در جهت قرب الهی است، مدیریت اسلامی نمی تواند بدون عنایت به این غایت، روشها و شیوه های اداره اموررا تبیین و تدوین کند، هر چند آن دسته از نظریه های مدیریت غربی که نافی ارزشهای اسلامی و فرهنگی جامعه نیستند، قابلاستفاده و استناد تلقی می شوند ولی هدف از پرداختن به مدیریت اسلامی، طراحی اصول مدیریت بر اساس ارزشهای دینی ومتناسب با فرهنگ جامعه است.

مدیریت اسلامی، مدیریت غربی