علی یزدان پناهی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه تهران
محمد جعفری - استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
خالد احمدالی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
سلمان زارع - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

کمبود مواد آلی سبب مشکلاتی نظیر ناپایداری ساختمان خاک، تراکم خاک و متعاقبا تخریب اراضی می گردد. اراضی کشور ما باگذر زمان، در اثر فرسایش و استفاده ی غیراصولی دچار تخریبشده و از حاصلخیزی آنها به شدت کاسته شده و گسترش بیابان-زایی با شدت بیشتری نسبت به گذشته انجام می گیرد. ارایه ی راهکاری که بتواند علاوه بر ذخیره ی آب، در عرصه های طبیعی بهتقویت پوشش گیاهی کمک کند و در محصولات زراعی سبب افزایش عملکرد شود یا به طور کلی سبب افزایش کارایی مصرفآب شود، امری بسیار ضروری است. در سالهای اخیر استفاده از بایوچار به دلیل پتانسیل بالا در باروری و حاصلخیزی خاک، غیرمتحرک کردن آلودگی ها و نیز ترسیب کربن در خاک، مورد توجه محققین قرارگرفته است. هدف از این مقاله معرفی بایوچار،روش و عوامل موثر بر فرآیند تولید، خصوصیات و کاربردها و اثرات آن در خاک، تولیدات کشاورزی و منابع طبیعی، محیط زیست،کنترل فرسایش و مقابله با بیابانزایی است. افزودن بایوچارها به خاک به دلیل سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا و میزانماده ی آلی زیاد سبب تغییراتی در ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی شده که این تغییرات منجر به افزایش ظرفیتنگهداری آب و عناصر غذایی در خاک و نتیجتا افزایش پویایی عناصر غذایی، افزایش تهویه و زهکشی، کاهش آبشویی عناصرمغذی در محدوده توسعه ی ریشه، کاهش آفات و بیماری های گیاهی، افزایش محصولات کشاورزی، مدیریت پسماندهای مختلفکشاورزی و شهری، پتانسیل بازیافت مواد مغذی، جلوگیری از تغییرات آب و هوا از طریق ترسیب بلندمدت و پایدار کربن در خاک،کاهش انتشار دی اکسیدکربن از خاک حاوی بایوچار، مقابله با گرمایش زمین، بهبود ساختمان و خاکدانه سازی، افزایش پایداریخاک، اصلاح اسیدیته خاک های قلیایی با تحریک رشد میکروارگانیسم های مفید خاکزی، اصلاح خاک، کاهش فرسایش، بایوچاردر نقش مالچ جهت مقابله با بیابانزایی و کاهش پدیده های گرد و غبار می گردد.

ماده آلی، اصلاح خاک، بایوچار، ظرفیت نگهداشت آب در خاک، تثبیت گرد و غبار