جمال دشتی امیرآباد - دکتری، مهندسی منابع طبیعی بیابانزدایی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، ایران
سیدحسن کابلی - استادیار، گروه بیابانزدایی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، ایران
حامد خیراندیش - دکتری، مهندسی منابع طبیعی بیابانزدایی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، ایران
بهروز چوگان - کارشناسی ارشد، مهندسی جنگل، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی، ایران

این پژوهش به منظور شناسایی گونه هایی دارویی و صنعتی کوه بهار و سالوک جاجرم و برآورد نقش آن در اقتصاد منطقه اثرانجام شد. ابتدا لیست فلوراستیک منطقه تهیه و موارد مصرف آنها تعیین و با ارزشترین گونه های گیاهی انتخاب گردید. سطحمفید قابل بهره برداری رویشگاه های گونه های مورد نظر تفکیک و بر مساحت آن محاسبه گردید. پس از انجام آماربرداری،میزان تولید هر بوته تعیین و کل محصول قابل استحصال برآورد گردیده و ارزش اقتصادی آن محاسبه و درآمد خالص وناخالص حاصل از آن برآورد شده و اشتغال ایجاد شده ناشی از آن محاسبه گردید. در منطقه مورد مطالعه 78 گونه گیاهیشناسایی شد که این گونه ها متعلق به 23 تیره و 66 جنس می باشد. که از این میان 21 گونه دارای خاصیت دارویی و صنعتیشناخته شده می باشد که مهمترین آنها گون و زرشک میباشد. عرصه مفید قابل بهره برداری از گون کتیرایی در رویشگاه کوهسالوک 553 هکتار و کوه بهار 1260 هکتار و جمعا 1813 هکتار برآورد گردیده است. متوسط تولید کتیرا 5.2 کیلوگرم درهکتار و کل تولید آن 9.55 تن برآورد گردیده است. همچنین سطح مفید رویشگاه زرشک 68.11 هکتار و کل تولید آن 15.3تن محاسبه شد. کل درآمد ناخالص حاصل از این دو محصول برابر با 4،894،480،000 ریال و درآمد ناخالص هر خانوار4،879،841 ریال برآورد گردید. اشتغال ایجاد شده ناشی از عملیات بهره برداری دو محصول ذکر شده 28 روز در سال برآوردشده است.

کوه سالوک، کوه بهار، گون، زرشک