شیرین محمدجعفری دهکردی - دانشجوی رشته محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا ریاحی بختیاری - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
امیر صیادشیرازی - مدیر مرکز درمانی تحقیقی فوک خزری، آشوراده، گلستان

از آنجاییکه دریای خزر یک حوضه بسته و بدون هیج خروجی است آلودگی های وارده از مناطق ساحلی در دریایخزر تجمع مییابند و بدلیل زمان ماند بالایی که دارند علاوه بر ستون آب و رسوبات، وارد بدن آبزیان میشوند.گونه هایی که در سطح تروفیک بالایی قرار دارند به دلیل داشتن طول عمر نسبتا طولانی، میزان چربی بالا دربافت های مختلف، رژیم غذایی و از همه مهمتر جایگاهشان در زنجیره غذایی قادر به تجمع بیشتری از آلاینده هایآلی بوده و بهترین شاخص جهت تعیین غلظت آلاینده های آلی در اکوسیستم های آبی محسوب می شوند. فوکبه دلیل جمعیت کم و طول عمر بالا نقش کلیدی در اکوسیستم آبی بازی میکند که با افزایش ترکیبات آلایندهبه سبب سطح تروفیک بالا و ذخایر چربی زیاد، آسیب پذیری آنها بالاتر میرود. برای آنالیز آب دریا باید به میزانزیادی آب برداشت کرد و بعد از فیلتر کردن به بررسی آلاینده در آن پرداخت در حالیکه گونه های راس هرم با طولعمر بالایی که دارند تجمع دهنده مناسبی از وضعیت آلودگی محیط زیست هستند پس گونه راس هرم می تواند بهعنوان یک شاخص بالقوه برای سلامتی بوم سازگان معرفی گردد. فوک دریای خزر باید به صورت دوره ای تحتنظارت قرار گیرند زیرا تغییرات کمی در جمعیت آنها می تواند بطور قابل ملاحظه ای بر بقای جمعیت تاثیر بگذارد.

دریای خزر، سطح تروفیک، زنجیره غذایی، افزایش آلاینده، شاخص بالقوه سلامتی