محمود احمدی - دانشیار آب وهواشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
عباسعلی داداشی رودباری - دانشجوی دکتری آب وهواشناسی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

عمق نوری هواویزها کمیتی بی بعد است که میزان عبور دهی پرتو نور در هواسپهر را نشان می دهد و از طریق اندازه گیری زمینی، هوایی و فضایی بدست می آید. شناخت روند عمق نوری هواویزها برای درک تاثیرات آن بر کیفیت هوا و ارایه راهکاریهای مقابله و سازگاری با آن ضروری است. هدف از این پژوهش تحلیل زمانی - مکانی روند فصلی عمق نوری هواویزها موجود در هواسپهر ایران بر اساس داده های ماهواره ای طی یک دوره 13 ساله می باشد. در این پژوهش ابتدا داده های عمق نوری هواویزها (AOD550nm) فرآورده 6، الگوریتم Deep Blueسنجنده MODIS ماهواره Aqua با تفکیک مکانی 1 o×1 o و دوره زمانی 2015-2003 آماده سازی گردید. سپس با استفاده از آماره های نا پارامتریک Mann-Kendall و Sen s روند و شیب روند عمق نوری هواویزهای فصلی در ایران محاسبه گردید. نتایج نشان داد در فصل بهار بیشینه متوسط روند افزایشی AOD وجود دارد در مقابل فصل پاییز با مقدار متوسط آماره Z 0/185 کمینه متوسط روند را در کشور به خود اختصاص داده است. بیشینه روند محاسبه شده با مقدار 3/23 در فصل بهار به دست آمده است. همچنین فصل بهار با 22/87 درصد روند معنیدار افزایشی بیشترین پهنه روند معنی دار در کشور را دارد. عمده کانونهای افزایشی روند در تمامی فصول در شمال شرق و در فصول سرد سال در سواحل خلیج فارس متمرکزشده اند؛ همچنین مناطقی با روند کاهشی نیز در رشته کوه زاگرس بخصوص در بخش میانی و جنوبی آن و جنوب شرق کشور قرارگرفته اند.

عمق نوری هواویزها، سنجنده MODIS، الگوریتم Deep Blue، روند AOD، ایران