سیدنادعلی علوی بختیاروند - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مرکز تحقیقات کنترل عوامل محیطی و شغلی خطرناک- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشکده بهداشت، گروه مهندسی بهداشت محیط
منور دانش پژو - کارشناسی ارشد بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اهواز
مهری کرد - کارشناسی ارشد بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اهواز
نجمه مسیحی - کارشناسی ارشد بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

مقدمه: باگاس یکی ازمواد باقی مانده صنایع نیشکر است. دفع باگاس علاوه بر ایجاد مشکلات زیست محیطی، باعث افزایشهزینه و اتلاف منابع ارزشمند آلی و پر انرژی می شود. لذا هدف این مطالعه تولید ورمی کمپوست از باگاس نیشکر شرکت کشتو صنعت سلمان فارسی اهواز است.مواد و روش ها: برای انجام کار ابتدا جعبه های مناسب از جنس چوب با ابعاد مشخص تهیه و هرتیمار با یک کیلکوگرم ازمخلوط باگاس و خاک با نسبت (1به 1 و 7به 3) تهیه شد. در تیمارهای اصلی 10 عدد کرم ایزینیا فوتیدا با اندازه 5/5 تا 6 سانتی متر اضافه شد اما در تیمارشاهد کرمی بکار برده نشد. پارامترهای مورد بررسی شامل: pH، کربن الی، نیتروژن کل، فسفر کل وپتاسیم کل بودند که در طول یگ ماه کمپوست سازی بوسیله کرم ایزینیا فوتیدا هر 10 روز یگ بار اندازه گیری شدند.یافته ها: بررسی نتایج بدست آمده نشان داد که نسبت کربن به نیتروژن در طی فرایند 30 روزه ورمی کمپوست در نسبت 1 به 1 از 59/7 به 16/3 و در نسبت 7 به 3 از 57/6 به 20/12 کاهش یافته است. میزان فسفر در نسبت 1 به 1 از 0/029 به 0/047 درصد و در نسبت 7 به 3 از 0/029 به 0/040 درصد و میزان پتاسیم در نسبت 1 به 1 از 0/16 به 0/23 درصد و در نسبت 7 به 3 از 0/16 به 0/22 درصد افزایش یافت. گستره تغییرات pH در طول این تحقیق بین 7-6 اندازه گیری شد. نتیجه گیری کلی: از بین نسبت های به کار برده شده نتبت 1 به 1 در مقایسه با نسبت 7 به 3 از نظر کاهس C/N و افزایش مواد مغذی عملکرد بهتری داشته است.

ورمی کمپوست، باگاس، ایزینیا فوتیدا، کرم خاکی