ستار صالحی - دانشجوی دکتری رشته مهندسی عمران – آب دانشگاه علوم و تحقیقات
مجتبی فاضلی - عضو هیات علمی دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور
رضا پوررجب - مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان آذربایجان شرقی

امروزه حفاظت جامع آب به عنوان مجموعه راهکارهای مؤثر بر بهره برداری و استفاده بهینه آب، به خصوص در حوزه های شهری در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مورد توجه قرار گرفته است. حفاظت جامع آب را می توان به دو طبقه عمومی مدیریت بهرهبرداری و توزیع آب (در محدوده سیستم آبرسانی، شبکه توزیع و خطوط انتقال) ومدیریت مصرف آب (در محدوده مشترکین و مصرف کنندگان) تقسیم نمود. در مباحث مربوط به مدیریت بهره برداری وتوزیع آب یکی از فاکتورهای اصلی مرتبط با این مسئله، مقدار هدررفتهای موجود در شبکه آبرسانی و برنامه ریزی سیاستهای مطلوب جلوگیری از آنها میباشد. در این میان یکی از اجزاء اصلی تشکیل دهنده هدررفت در شبکه های آبرسانی، وجود نشتهای متعدد در لوله های شبکه توزیع و خطوط انتقال میباشد. از عوامل اصلی مرتبط با رخداد انواع نشت در تأسیسات آبرسانی، نوع لوله های مورد استفاده در شبکه میباشد. به استناد اطلاعات موجود در اغلب شرکت های آب و فاضلاب، تجارب موجود نشاندهنده این واقعیت میباشند، که در میان لوله هایی با اجناس مختلف، لوله های پلی اتیلنی دارای بیشترین حوادث و بیشترین میزان هدررفت میباشند؛ لیکن به علت شرایط مطلوب و آسان نصب انشعابات در این لوله، معمولاً استفاده از این لوله ها در بسیاری از شبکه های آبرسانی شهرهای کشور مرسوم بوده و حتی توصیه میگردد!. البته لازم به ذکر است که علیرغم عدم مطلوبیت استفاده از این لوله ها در شبکه های آبرسانی، لیکن استفاده از این لوله ها در شبکههای جمع آوری فاضلاب دارای مزایای قابل توجهی است. لذا در این مقاله با مطالعه شبکه آبرسانی شهرستان آذرشهر و تحلیل اطلاعات مربوط به تاریخچه حوادث سال 1386 شبکه آبرسانی این شهرستان، نقش لوله های پلیاتیلنی و عوامل مرتبط با آن در رخداد هدررفتهای واقعی مورد ارزیابی قرار گرفته و در انتها به عنوان نتیجه گیری، قویاً پیشنهاد شده است که در راستای حفظ هر چه بیشتر منابع آبی در ایران، از لوله های پلی اتیلنی در شبکه های آبرسانی استفاده نشود.

لوله های پلی اتیلنی، حوادث، هدررفت واقعی، شبکه های آبرسانی، آذرشهر، استان آذربایجان شرقی