ملوک صفرپورفیضی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا (س)
افسانه نراقی زاده - استادیار دانشگاه الزهرا (س)
پروین صمدی - دانشیار دانشگاه الزهرا (س)

دوره متوسطه اول از حساس ترین دوره های زندگی دانش آموزان به شمار می رود. در این دوره آموزش و تربیت اخلاقی نقش مهمی در رشد روانی – اجتماعی افراد دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به اخلاق و مولفه های تربیت اخلاقی در کتاب های مطالعات اجتماعی پایه هشتم بود. روش مورد نظر تحلیل محتوای کمی و جامعه آماری آن کتاب درسی پایه هشتم در سال 1396-97 بوده است.نتایج پژوهش نشان می دهد در کتاب مطالعات اجتماعی پایه هشتم 219 مرتبه به مولفه های تربیت اخلاقی اشاره شده است؛ که حسن معاشرت با 42 مقوله (0/19) در رتبه اول، و مولفه مسیولیت پذیری با 33 مقوله ( 0/16حمایت از محرومان با 32 مقوله ( (0/ 14، عدالت با 26 مقوله ( (0/12، ایثار وفداکاری با 26 مقوله (0/12)، محبت با 17 مقوله 0/077) )، تقوا با 13 مقوله ( 0/059 )، رعایت حقوق دیگران با 11 مقوله ( (0 /050، احترام به خود با 6 مقوله ( (0/027، امانتداری با 5 مقوله ( (0/022، قناعت و ساده زیستی و صله ارحام با 3 مقوله ( (0/013، صداقت با 2 مقوله ( (0/009کمترین توجه شده است.به خاطر اهمیت نقش نهاد آموزش و پرورش در فرایند تربیت متربیان و نیز محوریت اساسی کتب درسی در جریان تعلیم و تربیت، در کتاب های درسی، به مساله مهمی چون تربیت اخلاقی به طور جدی و علمی پرداخته نشده است. لذا توصیه می شود که مولفه های تربیت اخلاقی در کتب درسی گنجانده شوند.

اخلاق، تربیت اخلاقی، تحلیل محتوا، کتاب های درسی مطالعات اجتماعی، دوره متوسطه اول