کامبیز رستمی
محمدرضا مصدقی
علی اکبر محبوبی
خلیل حیدری

باکتری ها به طرق مختلف می توانند به آب های سطحی و زیرزمینی وارد شوند. در سال های اخیر مطالعات فراوانی درزمینه چگونگی انتقال باکتر یها و نقش عوامل مختلف بر روند انتقال آنها در محیط های متخلخل صورت گرفته است. ازجمله فاکتورهای مهم بر انتقال باکتری ها اثر نمک های مختلف می باشد. با وجود گستردگی خا کهای حاوی نمک های کربناته و سولفاته در ایران (به ویژه ایران مرکزی)، اطلاعاتی چندانی در مورد نقش این ترکیبات بر فرآیند حرکت باکتری در خاک نیست. در این پژوهش اثر ترکیبی مقادیر مختلف کربنات و سولفات کلسیم بر انتقال باکتری سودوموناس فلورسنس در فیلترهای شنی دانه بندی شده تحت شرایط رطوبتی اشباع بررسی شد. چهار سطح کربنات 10 و 20 درصد در ترکیب با سه سطح: صفر، 5 و 10 درصد سولفات کلسیم در مخلوط با شن ، کلسیم: صفر، 5 دانه بندی شده مورد آزمایش قرار گرفت. مخلوط های مذکور را در سیلندرهای پیرکس به طول 20 و قطر 7 سانتیمتر ریخته و شرایط ماندگار جریان اشباع آب در آنها ایجاد شد. پس از برقراری شرایط ماندگار جریان، سوسپانسیون با غلظت مشخص 6 10 باکتری سودوموناس فلورسنس در میل یلیتر روی ستو نها اعمال شد. میزان غلظت باکتری در سوسپانسیون خروجی تا مقدار 5 برابر حجم آب منفذی (PV) اندازه گیری شد. بیشترین میزان خروجی باکتری مربوط به نمونه شاهد (شن) و کمترین میزان خروجی مربوط به سطح 20 درصد کربنات کلسیم در ترکیب با سطوح 5و 10درصد سولفات کلسیم بود. افزایش مقدار کربنات کلسیم سبب کاهش معنی دار میزان خروج باکتری از ستو نها شد. اثر تیمارها بر آلودگی زه آب ستون ها در حجم های آب خروجی 0/25PV و 0/5PV در سطح آماری 5 درصد معنی دار نشد ولی برای حجم های آب منفذی PV 2/5 و PV5 ،1PV در سطح آماری 1 درصد معنی دار بود. نتایج این تحقیق حاکی از قدرت جذب بالای ترکیبات کربناته در ترکیب با ترکیبات سولفاته در فیلترها است، بطوریکه می توانند موجب کاهش انتقال باکتری و آلودگی آ بها گردند.

کربنات کلسیم، سولفات کلسیم، حجم آب منفذی، سودوموناس فلورسنس، شرایط رطوبتی اشباع