مریم کاظمی - کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، موسسه آموزش عالی کمال الملک، نوشهر، ایران
هانیه دلاوریان - دکتری تخصصی فلسفه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

ریشه خط کوفی بنایی ، خط کوفی است. از خصوصیات ممتاز خط کوفی بنایی می توان به سطوح تخت، حرکات عمودی، افقی، موازی و زاویه دار بر روی شبکه های هندسی اشاره نمود که توانایی بسیار زیادی را در ایجاد فضاهای مثبت و منفی دارد و قابلیت شکل پذیری فراوانی را در خدمت طراحان قرار می دهد. خط بنایی بدلیل جنبه های بصری منحصر به فرد و ارتباط تنگاتنگ با معماری، قابلیت های بسیاری برای استفاده در هنر معاصر دارد. از قابلیتهای ساختاری این خط، می توان به روابط بین سیاهی و سفیدی، داشتن نظم دقیق هندسی، خوانایی و ضخامتی یکسان در تمامی اثر، نداشتن اعراب، داشتن قدمت و ظرفیت نوگرایی، تغییر فضای مثبت و منفی، روابط شفاف و مشخص رنگ، سادگی وناب بودن، نوگرایی و بافت پذیری آن اشاره نمود، که این خط را هر چه بیشتر مستعد جهت بهره گیری واستفاده طراحان هنرهای تجسمی در ارایه آثارشان کرده است. لوگو تایپ ها، همان ویژگی های لوگو های تصویری را از جهت جلوه بصری و انتقال پیام دارد با این تفاوت که با استفاده از حروف و نوشتار انجام می شود. از این رو پرسش اصلی تحقیق بر این محور استوار است که لوگوتایپ هایی که با خط کوفی بنایی طراحی و اجرا گردیده اند، قابلیت های گرافیکی از قبیل نوآوری و خلاقیت، رعایت تناسب در فضای مثبت و منفی، ایجاز و سادگی و اصول خط کوفی بنایی و اصول زیباشناسانه را به خوبی به نمایش گذاشته اند این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی، با استفاده از گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای، فیش برداری و تصویر خوانی، به مطالعه خط کوفی، خط کوفی بنایی، لوگو و لوگوتایپ و انواع آنها، پرداخته و در نهایت لوگوتایپ های ایرانی سالهای 1385 تا 1395 که با الهام از خط کوفی بنایی، طراحی شده است را، مورد پژوهش قرار داده است. نتایج حاصله نشان می-دهد که هر چه شناخت طراحان گرافیک به اصول و قوانین خط کوفی بنایی بیشتر باشد، بهتر می توانند از ویژگی ها و قابلیت های آن در خلق آثار خود بهره جویند. خط کوفی بنایی ظرفیت های بالقوه زیادی دارد که عدم پژوهش و بررسی لازم در ارتباط با ساختار، اصول و شناخت این خط باعث شده که امکانات غنی و قابلیتهای آن تا حدودی نادیده گرفته شود.

گرافیک، خط کوفی بنایی، لوگو، لوگوتایپ