حسین ابوذری - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، مرکز جامع روانپزشکی استان یزد، یزد،ایران
حبیب هادیان فرد - دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
پگاه داد - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
پروانه رشیدپور - دکترای تخصصی(روانپزشک)، عضو هییت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

هدف: هدف پژوهش حاضر اثربخشی قصه درمانی با رویکرد شناختی-رفتاری بر ابعاد کیفیت دوستی بر روی کودکان 7 تا 11 ساله با اختلال نقص توجه و بیش فعالی بوده است. روش: طرح پژوهشی از نوع نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل است که شامل پیش آزمون و پس آزمون می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی هفت تا یازده سال که در مدارس ابتدایی شهر شیراز در سال 94-95 مشغول به تحصیلاند، میباشد. از بین مراجعین که به مرکز مشاوره ناحیه یک وابسته به آموزش و پرورش کردهاند و تشخیص اختلال نقص توجه و بیش فعالی دریافت کرده اند و تحت دارو درمانی با ریتالین قرار دارند. تعداد 24 نفر از این افراد با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شده اند و با گمارش تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 12 نفر) و گروه آزمایشی به طور تصادفی به 4 گروه 3 نفره تقسیم شده اند، قرار گرفته اند. گروه آزمایش، در 14 جلسه یک ساعته تحت درمان قصه درمانی (محقق ساخته) قرار گرفته اند و اعضاء گروه کنترل هیچ گونه مداخله روانشناختی دریافت نکرده اند. ابزار: ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسش نامه های نشانه شناسی نقص توجه و بیش فعالی سوانسون و همکاران، 2004 و پرسشنامه کیفیت دوستی بوده است. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد متغیرها) و استنباطی (تحلیل کو واریانس) استفاده شده است. نتایج: نتایج نشان داده که قصه درمانی با محتوای بهبود ابعاد کیفیت دوستی بر کاهش علایم (بیش فعالی و تکانشگری) نقص توجه و بیش فعالی و بهبود ابعاد کیفیت دوستی در کودکان با اختلال نقص توجه و بیش فعالی، تاثیر معناداری داشته است و بر کاهش علایم (بی توجهی) تاثیر معناداری نداشته است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود جهت انجام اقدامات درمانی ضمن دارو درمانی، مداخلات شناختی-رفتاری از جمله درمان مذکور در دستور کار مدارس و معلمان،کارگزاران امر تعلیم و تربیت و درمانگران کودک قرار گیرد.

اختلال نقص توجه و بیش فعالی، قصه درمانی، کیفیت دوستی، رویکرد شناختی- رفتاری