عرفان صداقت - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق نفت و گاز دانشگاه تهران

تجارت امروز بدون حمل و نقل دریایی غیرقابل تصور است. تنگه ها آبراه های طبیعی هستند که دریاهای آزاد را به همدیگر پیوند می دهند. تنگه ی هرمز به عنوان اولین تنگه ی جهان از لحاظ حجم صادرات نفت خام و مایعات نفتی نقشی بسیار حیاتی در تامین انرژی دنیا ایفا می کند. در زمینه نظام عبور از تنگه ها کنوانسیون 1958 ژنو و 1982 مونتگوبی نظام های عبور بی ضرر و ترانزیت را برای تنگه های بین المللی شناسایی کرده اند. رژیم عبور ترانزیت بیشتر با خصوصیات جفرافیایی تنگه هرمز مطابقت دارد. آنچه که پرواضح است هیچکدام از این دو رژیم حقوقی عبور و مرور، قابل تعلیق نیستند و چنین حقی به دولت ساحلی داده نشده است. اما چنانچه بنا به هر دلیلی کوچک ترین نا امنی در خلیج فارس، به ویژه تنگه هرمز اتفاق بیافتد تجارت نفت به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت زیرا روزانه بالغ بر 18 میلیون بشکه نفت و سایر مایعات نفتی از طریق این تنگه جابه جا می شود و سایر راه های جایگزین علی الخصوص خطوط لوله ی کشورهای منطقه نمی توانند جایگزین مناسبی برای تنگه ی استراتژیک هرمز باشند.

تنگه هرمز، عبور ترانزیت، عبور بی ضرر، دریای سرزمینی، حقوق دریاها