رضا غلام نیا - دانشکده سلامت، ایمنی و محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، عضو ه
زهرا ابراهیمی - دانشگاه سلامت، ایمنی و محیط زیست، دانشجوی ایمنی صنعتی، تهران، خیابا
فاطمه مومنی - دانشکده سلامت، ایمنی و محیط زیست دانشجوی ایمنی صنعتی،شهریار، خیابان

در دنیای امروز حوادث به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده بشری محسوب می شود و طبق آمارها و بررسی های انجام شده عامل اصلی اغلب حوادث، رفتارهای نا ایمن انسان هاست. بدیهی است برای کنترل این نوع رفتارها شناخت از نسبت آن ها در بین کارکنان، نوع و همچنین عوامل تاثیرگذار بر روی آنها الزامی است. در روند جدید به جای بررسی منفرد رفتار فرد، رفتار او در زمینه یا بافتی که قرار دارد، بررسی می شود . این موضوع با عنوان ایمنی مبتنی بر رفتار (Behavior-Based Safety) ا ایمنی رفتاری شکل گرفته است و در آن، اعمال ناایمن فرد از زوایای ایمنی، روانشناسی، جامعه شناسی، روابط کار و غیره بررسی می شود . این مطالعه با هدف ارزیابی رفتارهای نا ایمن در بین کارکنان شرکت خودروسازی دنده فن آور و ارائه راهکارهای کنترلی با استفاده از تکنیک ایمنی بر رفتار صورت گرفته است.مطالعه حاضر یک پژوهش تحلیلی مقطعی است که در آن برای جمع آوری داده های لازم از روش های مشاهده، مصاحبه با متخصصین و کارشناسان، بررسی اسناد و مدارک استفاده گردیده است. روش اصلی مورد استفاده در این مطالعه برای تعیین نوع رفتارهای کارکنان استفاده از تکنیک نمونه برداری از رفتارهای ایمنی بود.نتایج پروژه شامل ارتباط مستقیم حوادث سالهای 83 الی 88 با خطاهای انسانی و همچنین نسبت 63 درصدی اعمال ناایمن به ایمن می باشد. فراوان ترین رفتار نا ایمن، عدم استفاده از تجهیزات حفاظت فردی و پس از آن از کار انداختن وسایل و حفاظهای ایمنی و دیگری حمل نامناسب بار است. با توجه به یافته های این مطالعه به منظور کاهش رفتارهای نا ایمن شناسایی علل و ریشه یابی آن ها و سپس اصلاح و ایجاد تغییرات دلخواه با استفاده از تکنیک ایمنی مبتنی بر رفتار، ارائه آموزش های لازم و اثر بخش به کارکنان در رابطه با نقش رفتارهای نا ایمن در بروز حوادث، ایجاد نظارت های اثربخش و روش مشاهده همکاران،ایجاد برنامه های تشویقی، ارائه گزارشات شبه حوادث، بیان روشن الزامات قانونی، گزینش افراد منطبق با شرایط فیزیکی و توانایی های جسمی، طراحی صحیح محیط کار و ماشین آلات به عنوان راهکار های کنترلی ارائه گردید.

ایمنی، رفتار، حادثه،اعمال ناایمن، ایمنی مبتنی بر رفتار