سیدهادی شمسی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست محیطی، دانشگاه صنعتی شاهرود
گیتی فرقانی تهرانی - استادیار زیست محیطی، دانشگاه صنعتی شاهرود

هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر رفتار ژیوشیمیایی عناصر جزیی در باطله های فرآوری معدن کوشک می باشد. به این منظور، تعداد 30 نمونه (سطحی و زیرسطحی) از زون اکسیدی برداشت شد. ویژگی های فیزیکی- شیمیایی نمونه ها و ضرایب غنی شدگی و زمین انباشت عناصر مختلف در دو زون سطحی و زیرسطحی محاسبه گردید. همچنین غلظت عناصر اصلی و جزیی، توسط دستگاه ICP-MS اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده نشان می داد مقادیر pH در نمونه های باطله در محدوده ی اسیدی تا خنثی (2/1 تا 6/7) متغیر می باشد. همبستگی مثبتی بین pH، هدایت الکتریکی و درصد کربنات کلسیم در نمونه های مطالعه شده وجود دارد. همچنین نتایج به دست آمده بیانگر غلظت بالای عناصر جزیی و غنی شدگی این عناصر نسبت به ترکیب پوسته میانگین می باشد. ضرایب غنی شدگی و زمین انباشت عناصر جزیی در لایه های سطحی در مقایسه با لایه های عمقی بالاتر است که ناشی از تشکیل شوره های ثانویه در سطح سدهای باطله می باشد. با توجه به ضرایب همبستگی بالا سرب، روی، آرسنیک، کادمیم و آنتیموان با آهن، غنی شدگی بالای این عناصر احتمالا در ارتباط با اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن است.

ژیوشیمی، عناصر جزیی، باطله فرآوری، معدن کوشک