علی نصیری خیاوی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی
اباذر اسمعلی عوری - دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
ریوف مصطفی زاده - استادیار گروه منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

شاخص جریان پایه (BFI) راهنمای مناسبی در تغییرات جریان پایه رودخانه می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی کمی تغییرات شاخص جریان پایه در برخی از ایستگاه های هیدرومتری استان اردبیل صورت پذیرفته است. از این رو ابتدا با استفاده از نرم افزار IHA Software 7.1 مقادیر شاخص های جریان پایه و تعداد روزهای صفر جریان برآورد گردید. سپس با استفاده نرم افزار MAKESENS روند موجود در داده های شاخص جریان پایه مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج در سال های اخیر مقدار شاخص جریان پایه دارای روند نزولی قابل توجهی در ایستگاه های هیدرومتری مورد مطالعه می باشد. در هر چهار ایستگاه روند معنی داری در مقدار شاخص جریان پایه وجود دارد که ایستگاه های الادیزگه و ارباب کندی در سطح 01/0 و ایستگاه های سامیان و گیلانده در سطح 001/0 معنی دار می باشند. تعداد روزهای صفر جریان نیز در طول زمان افزایش چشمگیری داشته است که می تواند به صورت بالقوه باعث افزایش مرگ و میر آبزیان شود. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که وجود روند کاهشی در دبی جریان پایه و روند صعودی در تعداد روزهای صفر جریان ناشی از افزایش برداشت، انحراف آب، افزایش جمعیت و بالطبع آن افزایش نیاز به منابع آبی می باشد. هم چنین افزایش سطح اراضی کشاورزی و نیز احداث سدهای متعدد نیز در این امر دخالت فراوانی داشته است.

شاخص جریان پایه (BFI)، جریان رودخانه ای، نرم افزار IHA، تعداد روزهای جریان صفر