علیرضا سبحانی - فارغ التحصیل مهندسی اکتشاف نفت، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
علی کدخدایی - عضو هییت علمی دانشگاه تبریز

تنش برجا در یک میدان هیدروکربوری از چند زیرمجموعه اساسی جهت مطالعه و بررسی تشکیل شده است که شامل حالت تنش، مقدار و جهت مولفه های تنش نسبت بهم میباشد. یکی از نمود مطالعه تنش برجا در میادین هیدروکربوری، استفاده از نتایج آن در علم نوین ژیومکانیک مخازن میباشد. هر چاهی که حفر می شود، می تواند به عنوان یک آزمایش مکانیک سنگی قلمداد گردد .در سراسر زمین مولفه های مختلف تنش وجود دارند که در حال اعمال فشار به سنگهای موجود در زیر سطح زمین هستند؛ با حفر یک چاه، وضعیت تنش موجود، دچار برهم ریختگی می شود که تابعی از مکان و فاصله از دیواره چاه است و پاسخ سازند در برگیرنده چاه به این آشفتگی وضعیت تنش، تابعی از مقاومت سنگ و توان تنش موجود خواهد بود. دانستن عواقب ناشی از فعالیت تنش ها در زمین برای داشتن یک حفاری ایمن، موثر است .تنش های زمین همچنین بر جوانب دیگری از ارزیابی و تکمیل مخزن اثر می گذارد و البته، جهت و مقدار آنها بر بروز و گسترش شکستگی ها موثر است .در این مطالعه سعی شده است به طور خلاصه با داشتن سرعت امواج طولی، برشی، چگالی و گاما یکی از چاه های میدان گازی پارس جنوبی؛ مدول های الاستیک در حالت دینامیک محاسبه شد.سپس میزان تنش قایم با داشتن لاگ چگالی بدست آمد. در ادامه مقادیر تنش حداقل و حداکثر بوسیله روابط پورو الاستیک محاسبه گردید. درنهایت با مقایسه مقادیر بدست آمده و تیوری گسلش اندرسون از آنجایی که تنش حداکثر افقی بیشتر از تنش قایم و تش قایم بیشتر از تنش حداقل افقی شد؛ لذا سیستم تنش به صورت امتداد لغز گردید.

تنش قایم، تنش حداقل افقی، تنش حداکثر افقی، مدول های الاستیک، تیوری گسلش اندرسون