سیدمهدی الوانی - استاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه مدیریت، قزوین، ایران
غلامرضا معمارزاده طهران - دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه مدیریت، قزوین، ایران
محمود البرزی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه مدیریت، تهران، ایران
حسین کاظمی - استادیار، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، گروه علوم اداری و اقتصادی، کرمان، ایران

با ورود معنویت به تحقیقات سازمان و مدیریت، بهبود قابل توجهی اتفاق افتاده است. برای مدت ها معنویت از تحقیقات سازمان و مدیریت کنار گذاشتهشده بود اما تحقیقات فزاینده ای نشان داد که آن مرتبط و یکپارچه کننده بسیاری از نتایج در سطوح فردی، سازمانی و جامعه است. در تحقیقات صورتپذیرفته بیشتر به نقش رهبر معنوی و محیط کار معنوی پرداخته شده و نقش پیروان معنوی در معادله رهبری نادیده گرفته شده است. این مطالعه بارویکردی توسعه ای و با بهره گیری از نظرات خبرگان در صدد است ویژگی های پیروان معنوی را شناسایی و اثرات آن بر اثربخشی رهبری را مورد بررسی قرار دهد. برای بررسی نقش مولفه های پیرو معنوی از روش شبکه های عصبی فازی استفاده شده است و یافته های تحقیق نشان می دهد مولفه های تقوا، تفکر انتقادی، مشارکت فعال، خودآگاهی و انسان دوستی می توانند نقش قابل توجهی در تبیین اثربخشی رهبری داشته باشند. همچنین نقش مولفه های بلوغ و عزت نفس پیروان در اثربخشی رهبری معنادار نمی باشد.

پیرو معنوی، تقوا، تفکر انتقادی، مشارکت فعال، انسان دوستی، خودآگاهی