مهوش زارعی - دانشجوی دکتری علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مجید عزیزی - استاد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مجید راحمی - استاد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
علی تهرانی فر - استاد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

تنش شوری یکی از عامل های مهم محدود کننده تولید انجیر به ویژه در منطقه های خشک و نیمه خشک می باشد. به منظور بررسی تاثیر سطح های شوری 0/6، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر بر 3 رقم انجیر سبز ، پیوس و شاه انجیر آزمایشی به صورت فاکتوریل (3x3) در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا و برخی از ویژگی هیا رشدی و فیزیولوژیکی این سه رقم ارزیابی شد. شوری به طور معنی داری موجب کاهش طول و قطر شاخه، وزن خشک شاخه و ریشه و افزایش پرولین در برگ هر سه رقم شد. در دو رقم پیوس و شاه انجیر کلروفیل a و کلروفیل کل کاهش یافت. ولی کلروفیل b، نسبت a/b و کاروتنویید تغییری نداشت. در رقم سبز مقدار کلروفیل b و کل افزایش یافت. ولی مقدارهای کلروفیل a و کارتنویید تغییری نکرد. با این حال نسبت کلروفیل a/b در این رقم کاهش یافت. تنش شوری موجب افزایش فاکتور (F(0 و کاهش (F(M و FV/FM شد و به فتوسیستم 2 آسیب رساند. غلظت یون های کلر وسدیم در ریشه هر سه رقم بیشتر از شاخه ها و برگ ها بود؛ اما در دو رقم پیوس وشاه انجیر در تیمار 8 دسی زیمنس بر متر غلظت سدیم در برگ ها از ریشه ها نیز بیشتر شد. موثر بودن ساز و کار برون داری سدیم و کلر در ریشه ها بین سه رقم متفاوت بود، به طوری که این سازوکار در رقم سبز بیشتر موثر بود. غلظت پتاسیم در برگ و ریشه دو رقم پیوس و شاه انجیر با افزایش شوری کاهش یافت. اما در رقم سبز تغییری نکرد. نسبت (+)K(+)/Na در هر سه رقم در شرایط تنش کاهش یافت. تحمل به شوری رقم ها با توجه به مقدار کاهش رشد و بهره گیری از سازوکار برون رانی سدیم و کلر به ترتیب سبز > پیوس > شاه انجیر قابل دسته بندی است.

انجیر، پرولین، تحمل به شوری، کارایی فتوسیستم 2، کلروفیل