علی فرجی منش - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
مریم حقیقی - استادیار علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی مبلی - استاد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

پژوهش های بسیاری جهت افزایش عملکرد گیاهان مختلف در شرایط شور صورت گرفته است. اما پژوهش های کمی بر روی استفاده از پایه های بومی جهت مقاومت به تنش شوری به ویژه از دیدگاه تغییرهای فیزیولوژیکی موثر بر افزایش مقاومت صورت گرفته است. بنابراین، تاثیر پایه های مختلف بومی شامل انواع پایه های کدو (خورشی، تنبل، آستانه اشرفیه، قلیانی، کارلا)، خیار بومی اصفهان و شاهد (خیار Cucumis sativus v. DAVOSII) و خیار غیر پیوندی رابطه های آبی و تغییرهای فیزولوژیکی خیار پیوندی بررسی شد. بر این اساس پس از پیوند، تیمارهای شوری ناشی از نمک کلرید سدیم در سطح های صفر، 30 و 60 میلی مولار انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل 8x3 در قالب طرح کامل تصادفی در گلخانه های پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان با سه تکرار اجرا شد. نتیجه های به دست آمده نشان داد پایه های کدو تنبل و خیار بومی در شرایط تنش شوری وزن تر و خشک ریشه و شاخساره بالاتری داشتند. بیشترین گل ماده در پایه خیار بومی بود. برهمکنش شوری و پایه بر زمان ظهور اولین گل ماده و شماره گر نشان داد که از نظر تعداد روز تا گلدهی بیشتین تاخیر مربوط به پایه های کدو تنبل، خیار بومی و کارلا بود. تعرق در پایه کدوی قلیانی و شوری صفر میلی مولار بیشترین و در پایه خیار بومی و شوری صفر میلی مولار کمترین مقدار را نشان داد. هدایت مزوفیلی در پایه خیار بومی در تمام سطح ها پایین ترین مقدار بود و در پایه کدوتنبل و کدو خورشی با افزایش شوری کاهش یافت. به طور کلی بین پایه های بومی مورد پژوهش به نظر می رسد پایه خیار بومی و کدو تنبل در مجموع اثرهای بهتری از نظر حفظ رشد در شرایط تنش شوری اعمال شده داشتند.

پایه های خیار، پیوند کدوییان، تنش شوری، تغییرهای فیزیولوژیکی