عبدالمجید احمدی - استادیار ژیومورفولوژی، دانشگاه بزرگمهر قاینات، قاین، ایران
مهوش نداف سنگانی - دانشجوی دکتری ژیومورفولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

ژیومورفولوژی یکی از شاخه های مهم جغرافیای طبیعی است که به مطالعه ی فرمها و فرآیندهای (ناهمواریهای) سطح زمین باهدف کمک به بهبود حیات انسان میپردازد. این علم، یک دید بسیار ظریف از مورفولوژی زمین به متخصص میدهد تا بتواند با توجه به فضایی که در آن قرار دارد، مسایلی را که در ارتباط با این علم هست، بشناسد، برنامه ریزی کرده و به رفع مشکل بپردازد. این شاخه از دانش جغرافیا در مسیر زمان، شاهد رشد و شکوفایی گستردهای بوده و تغییراتی را در طی دوره های زمانی مختلف به خود دیده است و با توجه به اینکه توانمندیها و کاربردهای آن بسیار زیاد بوده، درنهایت در گستره ی جهانی موجب توسعه ی این دانش در بسیاری از جهات شده است، اما به نظر میرسد در ایران دارای عملکرد مطلوب یا بسیار خوبی نبوده است. هرچند تلاشهای بسیار زیادی توسط متخصصان و اساتید این دانش صورت گرفته است، اما به تناسب کاربردها و توانهای آن، رشد شایسته ای نیافته است. این پژوهش با استفاده از روشهای توصیفی– تحلیلی و بهره گیری از تکنیکهای مشاهده و مصاحبه همراه با بهره گیری از مطالعات کتابخانهای و اسنادی باهدف بررسی توانمندیهای دانش ژیومورفولوژی و علل عملکرد ضعیف آن در ایران گردآوری شده است. پیشنهاد میشود اساتید، محققین و متخصصین به دیده ی تعصب به آن ننگریسته و ضمن درک واقعیتهای موجود به فکر چاره جویی و تعیین راهبردهای لازم در جهت تقویت این دانش برآیند. امید است این پژوهش، منبع مفیدی برای آگاهی دانشجویان و محققین ژیومورفولوژی از توانهای آن شده و نقطهی عطفی برای دستیابی به جایگاه شایسته ی آن شود.

ژیومورفولوژی، توانمندی ها، کاربردها، نقاط ضعف، ایران