مهدی جلالی - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
محمدمهدی آجیلیان مافوق - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

حدیث ابغض الحلال الی الله الطلاق حدیث مشهوری منسوب به پیامبر(ص)است که در منابع شیعه و اهل سنت بهطرق متعدد و با صدر و ذیل های مختلف روایت شده است. براساس طرف یا بخش برجسته حدیث، طلاق که حلالی شرعی است، مبغوض ترین حلال هاست. در این نوشتار، پس از احصاء طرق نقل حدیث مورد نظر در منابع شیعه و اهل سنت، ضمن ارزیابی سندی این طرق، صحت صدوری این حدیث بررسی شده است. براساس نتایج این بخش، روشن شده که برخی طرق نقل این حدیث (چهار طریق) دارای درجه صحت یا اعتباراند. سپس این حدیث از نظر متنی واکاوی و سبب صدور آن بازسازی شده است. در پایان نیز، دلالت حدیث مورد نظر پژوهش شده و این نتیجه به دست آمده است که طلاق علیرغم حلالبودن، حلالی بسیار منفور و مبغوض در نزدخداوند است و در واقع، روایت مورد نظر درصدد جمع میان این دو نکته است

طلاق، ابغض الحلال، مبغوضبودن طلاق