کیومرث سهیلی - دانشیار گروه اقتصاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه
مجتبی الماسی - استادیار گروه اقتصاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه رازی کرمانشاه
الهام لرستانی - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه رازی
اصغر سپهبان قره بابا - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه رازی

منابع در بانکداری بدون ربا، در قالب عقود گوناگون تخصیص داده میشود. بررسی و برآورد کارآیی این عقود در بانکداری غیر ربوی براساس روش های مدرن اهمیت زیادی دارد؛ زیرا می تواند در سیاست گذاری های بخش بانکی بهره برداری شود. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها نرم افزار 2 DEAP و نیز با بهره گیری از اطلاعات مربوط به پنج متغیر به عنوان نهاده و سه متغیر به عنوان ستانده، میزان کارآیی عقود مبادله ای و مشارکتی در بانک ملت برآورد و مقایسه شده است. برای برآورد مدل از داده های مربوط به 52 شعبه بانک ملت استان کرمانشاه به عنوان مطالعه موردی استفاده شد. نتایج نشانگر آن است که 40 درصد شعب در حالت برآورد کارآیی تسهیلات مبادله ای و 35 درصد شعب در حالت برآورد کارآیی تسهیلات مشارکتی روی مرز کارآیی قرار دارند و کارآمد هستند. علاوه بر آن، مدل برآورد شده بیانگر آن است که میانگین کارآیی فنی شعبه ها در شرایط بازدهی متغیر نسبت به مقیاس برای تسهیلات مبادله ای معادل 0 / 85 و برای تسهیلات مشارکتی معادل 0 / 74 است. بنابراین، کارآیی تسهیلات مبادله ای از کارآیی تسهیلات مشارکتی بیشتر است. همچنین نتایج صرفه های ناشی از مقیاس را نشان میدهد؛ زیرا بیشتر شعب برای تسهیلات مبادله ای و مشارکتی، بازدهی فزاینده نسبت به مقیاس دارند

تسهیلات مبادله ای، تسهیلات مشارکتی، کارآیی فنی، کارآیی تخصیصی، کارآیی اقتصادی، تحلیل پوششی داده ها، بانک ملت، صرفه های ناشی از مقیاس، بازدهی نسبت به مقیاس