هادی امیری - استادیار دانشگاه اصفهان
احمد گوگردچیان - استادیار دانشگاه اصفهان
غلامحسین کیانی - استادیار دانشگاه اصفهان
امیر علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان

استفاده از ساز و کار تعاونی در همه بخش ها به ویژه بخش کشاورزی بسیار دارای اهمیت است. از تعاونی های کشاورزی برای تدارک خدماتی چون تامین نهاده های کشاورزی، تامین مالی و بازاررسانی محصولات کشاورزی استفاده می شود. این مقاله با استفاده از رویکرد اقتصاد هزینه مبادله، کارایی تطبیقی شرکتهای تعاونی خراسان جنوبی در بخش تامین نهاده کشاورزان را بررسی می کند. اقتصاد هزینه مبادله با پیوند دو بعد ساز و کارهای مختلف و ویژگی های مبادلات توسط بحث کارایی تطبیقی شناخته می شود؛ تغییر ویژگی های مبادله سازوکار مورد استفاده کنشگر را نیز تغییر می دهد و سازوکاری انتخاب می شود که کمترین هزینه مبادله را وارد کند. بنابراین، با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی پروبیت رابطه ساز و کارهای تامین نهاده کشاورزان تعاونی، غیر تعاونی و ترکیب با ویژگیهای مبادلات (تحدید دارایی، نااطمینانی، بسامد مبادلات) و متغیرهای کنترل بررسی شده که از طریق پرسشنامه پژوهش کمی شده اند. نتایج نشان می دهد که برخی از شاخص های اقتصاد هزینه مبادله معنادار شده اند. به عنوان مثال، در شرایط افزایش تحدید برتری رقبا در نام تجاری، احتمال تقلب فروشندگان نهاده، تاثیر گذاری تحریم و بالا رفتن حجم نهاده خریداری شده، استفاده از تعاونی های کشاورزی کارایی تطبیقی دارند. توسعه تعاونی ها نیازمند دقت نظر در کارایی تطبیقی آنهاست

تعاونی کشاورزی، اقتصاد هزینه مبادله، کارایی تطبیقی، تحدید دارایی، عدم اطمینان و بسامد مبادلات