جعفر نوری - گروه مهندسی بهداشت محیط- دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران
سعید ملماسی - گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

مقاله حاضر تحت عنوان ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانه فولاد آلیاژی ایران در راستای مطالعات زیست محیطی جهت جلوگیری و به حداقل رساندن اثرات منفی و عوارض سوء ناشی از فعالیت صنعت مورد استقرار بر اجزاء محیط زیست منطقه می باشد. در طول یکسال مطالعه و بررسی اجزاء محیط زیست منطقه، در بخش های مختلف شامل عوامل غیر زنده یا محیطهای فیزیکوشیمیایی(وضعیت زمین شناسی، خاک، توپوگرافی، هیدرولوژی، اقلیم منطقه) و بخش زنده با محیطهای بیولوژیکی (گیاهان، جانوران، گونه های نادر و در خطر انقراض و عوامل موثر در زیستگاههای منطقه مورد مطالعه) و محیط های انسانی(مراکز جمعیتی مشتمل بر شهر و روستا، وضعیت اقتصادی و اجتماهی مناطق مذکور) مورد شناسایی قرار گرفت تا سیمایی از اجزاء محیط زیست محدوده مورد مطالعه حاصل گردد.با تکیه بر مطالعات انجام شده در مورد وضعیت محیط زیست طبیعی منطقه و با عنایت به شرایط نامساعد عوامل تشکیل دهنده اکوسیستم در ناحیه مذکور شرایط محیطی جهت زیست موجودات زنده مناسب نبوده و بعلت عدم تنوع قابل توجه گونه های گیاهی و جانوری، به همین دلیل اکوسیستم موجود ساده، شکننده و ناپایدار می باشد. بدین ترتیب پس از شناسایی وضعیت محیط زیست منطقه و نیز با تکیه بر مطالعات انجام شده در مورد کارخانه فولادی آلیاژی ایران نظیر فرآیند تولید و بخش های مختلف آن، فوائد اقتصادی کارخانه در سطح ملی و منطقه ای و تعیین نقاط بالقوه آلاینده محیط زیست، در مرحله بعدی اثرات بالقوه کارخانه( اعم از اثرات مثبت یا اثرات سوء) بر محیطهای فیزیکو شیمیایی، بیولوژیکی و انسانی مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل این بررسی ها نشان داد که احداث و بهره برداری از کارخانه فولاد آلیاژی ایران بر روی اشتغال، جلوگیری از مهاجرت منطقه، رونق اقتصادی و ایجاد صنایع وابسته، فراهم آوردن امکانات زیربنایی، صرفه جویی ارزی و حرکت بسوی خودکفایی صنعتی دارای اثرات مثبت است و از نظر کاهش آبهای زیرزمینی با توجه به بیلان منفی سالیانه آب در منطقه و دارا بودن پتانسیل تخریب زیستگاههای حیات وحش و قرار گرفتن کارخانه در مسیرهای غالب بسوی شهر یزد به عنوان مهمترین مرکز جمعیتی منطقه مورد مطالعه در اطراف کارخانه( تا شعاع 30 کیلومتری) دارای اثرات عمده منفی می باشد.

ارزیابی اثرات زیست محیط- فولاد آلیاژی- منطقه خشک- آهن اسفنجی