حسن دانایی فرد - دانشیار مدیریت دولتی دانشگاه تربیت مدرس،
حمیدرضا هراتی - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه تهران

بهره وری بخش دولتی از دیرباز به عنوان یکی از مسایل مهم و چالشی در ادبیات اداره امور عمومی و مدیریت دولتی وجود داشته است. مدیران وخط مشی گذاران به دنبال راه هایی برای ارتقای بهره وری بخش دولتی بوده اند. در کشور ما نیز موضوع بهره وری در خط مشی ها و برنامه های کلان مورد تاکیدقرار گرفته است. اما تاکنون پژوهش جامعی به شناسایی راهبردها و خط مشی های ارتقای بهره وری بخش دولتی نپرداخته است و تلاش های صورت گرفته تنها به بررسی تاثیر عاملی بر بهره وری بخش دولتی یا اندازه گیری آن محدود می شوند و سازوکارهای ارتقای بهره وری بخش دولتی مغفول مانده است. هدف غایی این پژوهش، شناسایی سازوکارهایی برای ارتقای بهره وری بخش دولتی و بررسی شکاف بین وضع موجود و مطلوب این سازوکارها می باشد. این پژوهش با روش ترکیبی و رویکرد اکتشافی انجام شده است. در مرحله اول با استفاده از مصاحبه با مدیران، کارشناسان و خبرگان بخش دولتی به واکاوی سازوکارهایی برای ارتقای بهره وری بخش دولتی پرداخته شده است و نتایج حاصل از مصاحبه ها با شیوه تجزیه و تحلیل داده بنیاد مورد بررسی قرار گرفت و سازوکارهای ارتقای بهره وری در چهار دسته فرهنگی، فناوری، اقتصادی و سیاسی قانونی تقسیم بندی شد؛ سپس در مرحله دوم پژوهش با ترکیب سازوکارهای حاصل از ادبیات پژوهش و مصاحبه ها، پرسشنامه ای شامل 25 سازوکار در چهار دسته مذکور طراحی شد و در دو طیف وضع موجود و وضع مطلوب،سازوکارهای ارتقای بهره وری مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد بین بهره گیری از سازوکارهای ارتقای بهره وری بخش دولتی در وضع موجود و مطلوب 23 سازمان خدمات عمومی شهر تهران فاصله معنادار وجود دارد.

بهره وری، اثربخشی، کارایی، بخش دولتی، پژوهش ترکیبی