اکبر کیانی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیای دانشگاه زابل
فرضعلی سالاری سردری - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل
مریم بیرانوندزاده - دانشجو دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی – نویسنده مسیول
هدایت اله درویشی - کارشناس معاونت نظارت راهبردی رییس جمهوری.

پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی و تعیین راهبردهای امنیت محیطی فضاهای شهر زابل با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه (ANP) تدوین شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و بررسی های میدانی می-باشد. محدوده مورد مطالعه شامل پنج فضای شهری در شش محله شهر زابل است. مهم ترین مسایل مرتبط با شاخص های کالبدی و کارکردی فضاهای شهر مطابق شاخص ها و تیوری پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیط CPTED از طریق بررسی های پیماشی در شهر زابل استخراج گردید. مدل ANP مبتنی بر امنیت محیطی فضاهای شهر زابل شامل 3 خوشه (معیار/گروه) و 15 گزینه (نود/زیرگروه) با استفاده از نرمافزار Super Decisions تولید شد. نتایج نشان میدهد؛ بیشترین و بالاترین اولویت جهت توجه به مسایل امنیت محیطی فضاهای شهر زابل مربوط به نودهای کارکرد فرهنگی-اجتماعی (با امتیاز نرمال شده 0.539 در خوشه شاخص عملکردی/کارکردی موثر بر امنیت فضاهای شهری)، فشردگی بافت با امتیاز نرمال شده 0.353 در خوشه شاخص مکانی/کالبدی و گزینه بازار مرکزی شهر با امتیاز نرمال شده 0.349 در خوشه فضاهای عمومی شهر در خوشه های پانزده گانه دارای رتبه و امتیاز بیشتری نسبت به سایر گزینه ها در هر خوشه است. در این راستا، اولویت های توسعه فضاهای شهری برای هر کدام از محدوده های مورد بررسی تعیین گردید.

امنیت شهری، فضاهای شهری، فضاهای عمومی، فرآیند تحلیل شبکه، شهر زابل