امیرحسین خلوصی - کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، استان تهران
مصطفی بهزادفر - استاد، دکترای طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
مریم محمدی - استادیار، دکترای شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر تهران

نما و نمای خیابانی به عنوان یکی از ملموس ترین سطوحی که ناظر در شهر با آنها برخورد میکند، واجد جایگاه و اهمیت ویژه ای درطراحی شهری است. بررسی تحولات دهه های اخیر در تکنیکها و سبکهای طراحی نما نشان میدهد، معماری تک بنا فارغ از زمینهی خیابان میتواند منجر به ایجاد ناهماهنگی، نازیبایی، ادراک نامناسب و بافتزادیی در جداره ی نمای خیابانی شود. بدین ترتیب نمای خیابانی لازم است تا واجد ابعاد مهم طراحی شهری مشتمل بر ابعاد زیبایی شناختی، عملکردی، ادراکی و زیست محیطی باشد. این نوشتار به صورت خاص بر بعد زیبایی شناسی تاکید دارد. بنابراین هدف این پژوهش، شناسایی معیارهای تاثیرگذار بر طراحی نمای خیابانی زیبا، از دید استفادهکنندگان است. این پژوهش یک تحقیق تحلیلی و کاربردی بوده و مبتنی بر روشهای کیفی و کمی است. نمونه موردی این پژوهش بررسی بخشی از نمای خیابانی محور بهار بوده که مهمترین محور ساختاری شهر تهران است. بنابراین به منظور شناسایی معیارهای زیبایی شناسانه تاثیر گذار بر ادراک استفادهکنندگان، پس از تدوین چارچوب مفهومی پژوهش، بر مبنای تکنیک پرسشگری، پرسشنامهای تنظیم شده و در فضا توزیع و تکمیل شده است. حجم نمونه به منظور دستیابی به ضریب اطمینان 95 درصدی، معادل 180 پرسشنامه بوده است. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که معیارهایی عینی چون: خطوط نما، تناسب، تعادل و معیارهای ذهنی چون تاریخی گری، فرهنگی بودن، بامعنابودن و... بر ادراک زیبایی شناسانه تاثیر دارند.

نمای خیابانی، زیبایی شناسی ذهنی و عینی، معیار، محور بهار