رمضان مهدوی آزادبنی - دانشیارگروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه مازندران
وحید داوری چهارده - دانشجوی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه مازندران

مرزبندیهای فلسفی در مورد عالم حس و عالم غیر محسوس همواره یکی از تمایزات عمده میان فیلسوفان بوده است. نتیجه این مرزبندی قرار دادن دو دسته از فیلسوفان در دو صف جدای از یکدیگر است. در یک طرف فیلسوفان مادی گرا قرار دارند که شعاع عالم هستی را صرفا در عالم حس و ماده محدود مینمایند و در طرف دیگر صف فیلسوفانی قرار دارند که شعاع عالم هستی را فراتر از حس و ماده میدانند. آنچه ممکن است این تمایز را مضاعف نماید اختلاف در روش نشان دادن قلمرو عالم هستی است. یکی از رایج ترین شیوه ها در نشان دادن حد و مرز عالم هستی تامل و تفتیش در عالم حس است. هدف پژوهش حاضر این است که روش تفتیش در عالم حس به منظور نشان دادن قلمرو عالم هستی مورد تحلیل قرار داده شود. نتیجه ای که در این پژوهش نویسنده نشان خواهد داد این است که روش تفتیش در حس نزد افلاطون و ابن سینا مورد استفاده جدی قرار داشته است و هر دو اندیشمند از طریق تفتیش در عالم حس استنباط های فلسفی متناسب با نظام فلسفی خود استخراج نمودهاند. زیرا ابن سینا اگر چه همانند افلاطون در یکی از روشها در نشان دادن شعاع عالم هستی که آن را فراتر از علم حس می داند بر تفتیش در عالم حس تاکید دارد اما با وجود آن نتیجه این تفتیش نشان دادن امر واقعی است که از آن به طبیعت مشترکه تعبیر مینماید چیزی که نزد افلاطون به ایده تعبیر میشود.

افلاطون، ابن سینا، محسوس، کلیات، شناخت، ایده