غلامرضا ملک زاده - دانشگاه فردوسی مشهد مشهد ایران
محمدامین ملک زاده - دانشگاه تهران تهران ایران

در فضای کسب و کار و اقتصاد دانش محرک امروز مفاهیمی چون سازمانهای دانش بنیان، دانش محور و دانشمحرک جایگاهی خاص دارند. یکی از نیازهای اساسی چنین سازمانهایی آن است که بدانند حداکثر کاری که سازمان میتواند انجام دهد چقدر است و در یک موقعیت مشخص، چه حالتی میتواند کاردهی یک سازمان را به حداکثر مقدار خود برساند تا با استفاده از این آگاهی بتوانند در تغییر و واکنش به تغییرات محیطی موفق باشند. برای رسیدن به این هدفها، نه تنها خودآگاهی فردی بلکه خودآگاهی سازمانی و روشهای رسیدن به خودآگاهی سازمانی میتواند بسیار سودمند باشد و ابزارهایی را در اختیار مدیران سازمانهای دانش محرک قرار دهد که به موفقیت آنها در فضای کسب و کار امروز جهانی کمک کند. این خودآگاهی میتواند در قالب داشبورد مدیریتی نیز نمایش داده شود. در این مقاله تلاش شده است ضمن تشریح مفهوم خودآگاهی سازمانی و مفاهیم مرتبط با آن، مهمترین روشهای ارزیابی اثربخشی و کارآیی سازمانی به عنوان ابزارهایی برای رسیدن به خودآگاهی سازمانی معرفی شوند. در این راستا الگویی برای رسیدن به خودآگاهی سازمانی موسوم به شاخص کل اثربخشی سازمانی معرفی میگردد که با استفاده از آن میتوان ضمن تشخیص موقعیت، مسیر حرکت سازمان بر مبنای آگاهی را نیز تصحیح کرد و با پایش مستمر و آگاهانه اقدامات طراحی شده و اقدامات انجام شده، نقاط قوت و ضعف سازمانی را تشخیص و با تکیه برخودآگاهی سازمانی، مزیتهای رقابتی سازمان را توسعه داد.

دانش محرک، دانش بنیان، خودآگاهی سازمانی، اثربخشی، پایش سازمان