مجتبی نعمت الهی - کارشناس ارشد؛ دانشکده ی مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران
حامد ملاداودی - استادیار؛ دانشکده ی مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران

به علت نیاز گسترده شبکه حمل ونقل شهری، ساخت خطوط ریلی زیرزمینی با روش تونل سازی مکانیزه سپری در کلانشهرها رو به افزایش است. ساخت تونل دوقلوی مترو شیراز یکی از نمونه های این توسعه شبکه حملونقل است. در مقاله حاضر، یک مدل عددی سه بعدی برای بررسی رفتار لاینینگ و زمین دربرگیرنده تونل های خط دو مترو شیراز ایجاد شده است. تمامی مراحل حفاری EPB-TBM (دستگاه حفاری تونل با فشار تعادلی زمین) با روش تفاضل محدود شبیه سازی شده است. علاوه بر این، یک روش نوین برای مدل سازی شکل مخروطی سپر دستگاه پیشنهاد شده است. در بیشتر مدل سازیهای عددی، مفاصل سگمنتی به طور موازی با محور تونل فرض میشود، علیرغم این حقیقت که مفاصل طولی با یک زاویه مورب نسبت به تونل قرار دارند . سه الگوی لاینینگ در نظر گرفته شده است : لاینینگ پیوسته، با مفاصل طولی مستقیم و مفاصل مورب. نتایج شبیه سازی ضرورت استفاده از الگوی مفاصل طولی مورب برای حصول یک ارزیابی دقیق از نیروهای ساختاری در لاینینگ سگمنتی را نشان داد. در این مقاله، تاثیر فاصله طولی بین جبهه کار تونل دوقلو بر جابجایی زمین دربرگیرنده تونل و نیروهای ساختاری القایی موردبررسی قرار گرفت. در شبیه سازی مفاصل سگمنتی به صورت مستقیم، نیروهای محوری و طولی القایی در مقایسه با مقادیر متناظر در لاینینگ با مفاصل مورب کمتر نشان داده میشود. با افزایش فاصله طولی بین دو جبه ه کار تونلهای دوقلو، نشست سطحی زمین کاهش و مقادیر حداکثر نیروهای ساختاری القاشده در لاینینگ هر دو تونل افزایش یافته است.

مدل سازی سه بعدی باFLAC3D،خط دو مترو شیراز،تونل سازی مکانیزه سپری،،شبیه سازی لاینینگ سگمنتی،مفاصل سگمنتی مورب،فاصله طولی بین جبهه کار ،تونل های دوقلو،