فریماه فاطمی - کارشناس ارشد ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران
فاطمه مرسلی - دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران

یکی از شاخه های مطالعه در حوزه جامعه شناسی هنر، رویکرد بازتاب است که توسط ویکتوریا الکساندر مطرح و مورد بررسی قرار گرفت. رویکرد بازتاب با اندیشه اینکه هنر بیانگر واقعیتهای اجتماعی است، همواره شرایط اجتماعی در دوره های خاص را با توجه به آثار خلق شده در همان دوره، بازگو می کند و اثر هنری را متاثر از اجتماعی می داند که هنرمند در آن زندگی می کند.این مقاله با تاکید بر اهمیت رویکرد بازتاب در جامعه شناسی هنر، سعی دارد به بررسی ارتباط متقابل جامعه و با آثار گرافیک خلق شده بپردازد. در این راستا از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای استفاده کرده است. مقاله حاضر با بررسی پوستر های فرهنگی قبادشیوا، طراح نسل دوم گرافیک معاصر ایران، در طول سه دوره گوناگون از فعالیت هنری او، در پی پاسخ به این پرسش برآمده است که آیا پوسترهای فرهنگی قباد شیوا را می توان بازتابی از گفتمان های فرهنگی و ایدیولوژیک جامعه معاصر او تلقی کرد برای دستیابی به این پرسش، تحلیل با رویکرد بازتاب در آثار او در سه بره ه جدا از نظر تاریخی و اجتماعی (پیش از انقلاب- پس از انقلاب- زمان حال) صورت گرفته است که به نتایج متفاوتی در بره ه زمان های ذکر شده نایل شد، که نمایانگر دوره های مختلف اجتماعی، عقاید و دیدگاه های متفاوتی است که بر هنرمند و اثر او تاثیر چشمگیر و قابل مشاهده ای داشته و سبب تفکیک بصری این آثار در سه دوره مذکور شده است.

جامعه شناسی هنر، رویکرد بازتاب، قباد شیوا، پوسترهای فرهنگی